inputs
stringlengths
135
2.43k
targets
stringlengths
111
2.26k
template_id
int64
1
18
template_lang
stringclasses
1 value
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: కొంజక తర్కవాదమనుగుద్దలిచే బరతత్వభూస్టలిన్ రంజిలద్రవ్వి కన్గొనని రామవిధానము నేడుభక్తి సి ద్ధాంజనమందు హస్తగతమయ్యె భళీయనగామదీయహృ త్కంజమునన్ వసింపుమిక దాశరధీ కరుణాపయోనిధీ
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం: తర్కవాదములను గొడ్డలితో కనుగొనలేని రాముడనునిధి భక్తియనుయజ్ఞ కాటుకచే దొరికినది.రామా!శాశ్వతముగానాలోనిలుగోపన్న.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: కొండ రాళ్ళు తెచ్చి కోరిక గట్టిన గుళ్ళలోన త్రిగి కుల్లనేల పాయరాని శివుడు ప్రాణియై యుండంగ విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: కొండలు పగులగొట్టి తెచ్చిన రాళ్ళతో గుళ్ళు కట్టి ఆ గుళ్ళకు యాత్రలుగా పోయి ఆ రాళ్ళ మద్యనే శివుడున్నాడనుకోవడం అఙానం. ప్రాణంతో ఉన్న మనుష్యుల్లో ఉన్న దేవునికోసం ప్రాణంలేని రాళ్ళలో వెతకడం శుద్ద దండగ. మానవుడే దేవుడు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: కొండగుహలనున్న గోవెలలందున్న మెండుగాను బూది మెత్తియున్న దుష్టబుద్దులకును దుర్బుద్ది మానునా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: దుష్టుడు కొండలలో తపస్సు చేసినా, దేవాలయములో పూజలు చేసినా, ఒంటినిండా దట్టముగా విభూది పూసి తిరిగినా, అతని బుద్ది మారదు. కాబట్టి ఎటువంటి వేషాలు వేసినా సరె దుష్టుడికి దూరంగా ఉండాలి.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: కొండముచ్చు పెండ్లి కోతి పేరంటాలు మొండివాని హితుడు బండవాడు దుండగీడునకు కొండెడు దళవాయి విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: కొండముచ్చు పెళ్ళికి కోతి పేరంటాలు అయినట్టు, మొండివాడికి బండవాడు మిత్రుడైనట్టు, దుర్మార్గునికి అబద్దాలకోరు సహాయపడును. కాబట్టి ఇటువంటి మూర్ఖులకు దూరంగా ఉండటం మంచిది.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: కొండెగాడు చావ గొంపవాకిటికిని వచ్చిపోదురింతే వగపులేదు దూడ వగచునె భువి దోడేలు చచ్చిన? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: దుర్జనుడు అయిన వాడు చచ్చినా, జనులు వాని ఇంటి ముందు నుంచి తొంగి చూచి వెళ్ళిపోతారే కాని పట్టించుకోరు. ఏమి భాద పడరు. తోడేలు చచ్చిపోతే దూడలు ఏమి భాద పడవు కదా! ఇదీ అంతే.
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: కొడుకుల్ పుట్ట రటంచు నేడ్తు రవివేకుల్ జీవనభ్రాంతులై కొడుకుల్ పుట్టరె కౌరవేంద్రున కనేకుల్ వారిచే నేగతుల్ వడసెం బుత్రులు లేని యా శుకునకున్ బాటిల్లెనే దుర్గతుల్! చెడునే మోక్షపదం మపుత్రకునకున్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! కొందరు అవివేకులు ఈ ప్రాపంచిక జీవనమును జీవనప్రవృత్తిననుసరించి ఆలోచింతురు. తమకు పరలోకమున ఉత్తమగతులు లభించుటకు పుత్రులు కావలయుననుకొందరు. తమకు పుత్రులు కలగనివారు అయ్యో మాకు పుత్రులు కలుగలేదు, మాకు ఎట్లు ఉత్తమగతులు కలుగును అని ఏద్చుచుందురు. కౌరవ రాజగు ధృతరాష్ట్రునకు నూరుమంది పుత్రులు కలిగినను వారి మూలమున అతడు ఏ ఉత్తమలోకములు పొందగలిగెను? బ్రహ్మచారిగనే యుండి సంతతియే లేకున్న శకునకు దుర్గతి ఏమయిన కలిగెనా? కనుక పుత్రులు లేనివానికి మోక్షపదము లభించక పోదు. పుత్రులు కలవారికి ఉత్తమగతులు కాని మోక్షము కాని సిధ్ధించక పోవచ్చును. పుత్రులు లేనివరికిని అవి రెండును సిద్దించను వచ్చును.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: కొమతి మదిగోరు క్షామమే యెల్లెడ వైద్యుడొరులకెపుడు వ్యాధిగోరు ఊరివాడు ధనికుజేరగాగోరును విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: వ్యాపారస్తుడు తనకొచ్చె లాభంకోసం కరువు రావాలని కోరుకుంటాడు. వైద్యుడు అందరికి జబ్బులు రావాలని కోరుకుంటాడు. అలానే బీదవాడు ధనవంతుని చెంత జేరాలని కోరుకుంటాడు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: కొఱగాని కొడుకుపుట్టిన కొఱగామియె కాదు తండ్రి గుణములు చెరచున్ చెఱకు తుద వెన్ను పుట్టిన చెఱకున తీపెల్ల చెరచు సిద్ధము సుమతీ!
ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: ప్రయోజకుడు కాని కొడుకు పుడితే, అతడు ప్రయోజకుడు కాకపోవటమే కాకుండా, తండ్రిలో ఉన్న సుగుణాలకు చెడ్డపేరు తీసుకువస్తాడు. చెరకుగడ చివర కంకి మొలిస్తే, మొలిచిన చోట తీపి ఉండదు. అక్కడ లేకపోవటమే కాక, గడలో ఉన్న తీపినంతటినీ కూడా ఈ కంకి చెడగొడుతుంది. ఇది ప్రపంచమంతటా ఉన్న సత్యం. కొఱగాని కొడుకు అంటే ఏపనీ చేతకానివాడు, నేర్చుకోని వాడు, ఏ పనీ చేయనివాడు అని అర్థం. ఇలాంటివారినే అప్రయోజకులు అని కూడా అంటారు. కొందరు పిల్లలు ఏ పనీ చేయకుండా, బద్దకంగా, సోమరిగా ఉంటారు. అంతేకాక పనికిమాలిన పనులు అంటే చేయకూడని పనులు చేస్తూ, తండ్రి పేరు చెడగొడతారు. అందరిచేత చివాట్లు తింటారు. అటువంటి కుమారుడిని చెరకులో పుట్టిన వెన్నుతో పోల్చి చెప్పాడు బద్దెన. ప్రపంచంలో ఉండే నిజాలు తెలిస్తేనే కాని ఇటువంటి వాటితో పోలిక చెప్పలేరు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: కోటిదానమిచ్చి కోపంబు పొందుచో బాటిసేయ రతని బ్రజలు మెచ్చి; సాత్విక గుణముల సజ్జనుడగునయా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: కోటి రూపాయలు దానమిచ్చినా ఎప్పుడూ కోపంగా ఉండే వాడిని ఎవరూ మెచ్చుకోరు. ఎప్పుడైనా సాత్విక గుణమున్నవాడే సజ్జనుడు అనిపించుకుంటాడు. కాబట్టి కోపాన్ని అదుపులో పెట్టుకుని శాంతిగా మెలగడం అలవాటుచేసుకోవాలి.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: కోతి నొనరదెచ్చి కొత్త పుట్టము గట్టి కొండముచ్చులెల్ల గొలిచినట్లు నీతిహీనునొద్ద నిర్భాగ్యుడుండుట విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: కొండముచ్చులు కోతిని తెచ్చి , క్రొత్తవస్త్రమునట్టి పూజించినట్లే నిర్భాగ్యులు గుణము లేనివారిని కొలుచుచుందురు.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: కోతి పట్టితెచ్చి కొత్తపుట్టము గట్టి కొండముచ్చులెల్ల కొలిచినట్లు నీతిహీనులొద్ద నిర్భాగ్యులుందురు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: కోతులలో ఒకజాతియైన కొండముచ్చు లన్నీచేరి కోతికి కొత్తబట్టలుకట్టి కొలుస్తున్నట్లుగా అవినీతి పరుని అలాంటిఅవినీతిపరులు,దౌర్భాగ్యులు చుట్టూచేరికొలుస్తూంటారు.వేమన పద్యం
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: కోతికి శక్యమా యసుర కోటుల గెల్వను గెల్చెబో నిజం బాతని మేన శీతకరుడౌట దవానలుడెట్టి వింత, మా సీత పతివ్రతామహిమ సేవక భాగ్యము మీ కటాక్షమున్ ధాతకు శక్యమా పొగడ దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ!
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: దశరథుని కుమారుడైన శ్రీరామా! దయాగుణంలో సముద్రుడవైన ఓ రామా! ఒక సామాన్యమైన కోతి, కోట్లకొలదీ భయంకరమైన రాక్షసులను గెలవటం సాధ్యం కాదు. పోనీ ఏదో ఒక ప్రభావంతో గెలిచిందనుకుందాం. కాని ఆ కోతి తోకకు అంటించిన నిప్పు వేడిగా ఉండక చల్లగా ఉండటం ఆశ్చర్యం కాదా! మా తల్లి సీతామాత పాతివ్రత్య ప్రభావాన్ని, నిన్ను సేవించిన వారికి లభించిన భాగ్యాన్ని, నీ కటాక్షవీక్షణాల గొప్పదనాన్ని... బ్రహ్మ మొదలుగా గల దేవతలకైనా సాధ్యమేనా.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: కోతికిశక్యమా యసురకోటులగెల్వను గెల్చెబోనిజం బాతనిమేన శీతకరుడౌటదవానలు డెట్టివింతమా సీతపతివ్రతామహిమ సేవకుభాగ్యము మీకటాక్షమున్ ధాతకుశక్యమాపొగడ దాశరథీ! కరుణాపయోనిధీ!
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం: రామా!హనుమకి రాక్షసులనుగెలవడంసాధ్యమా?అతడితోకకి పెట్టిననిప్పు చల్లబడుట సీతమ్మపాతివ్రత్యమహిమ,నీసేవకిఫలము.మిమ్ముపొగడబ్రహ్మతరమా?గోపన్న
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: కోపమునను ఘనత కొంచమై పోవును కోపమునను మిగుల గోడు జెందు గోప మడచెనేని గోరిక లీడేరు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: కోపమువలన మనిషికి కొన్ని ప్రత్యేకతలతో ఏర్పడిన విలువ తగ్గిపోవును.మంచిగుణములు నశించును.కష్టములు వచ్చిచేరును.కోపము నణచుకొన్నచో కోరికలు తీరుమార్గముతోచి పొందుటసులభమగును.వేమన శతకము.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: కోరిద్రుపదుపట్టి కొప్పుపట్టీడ్చిన సింహబలుని చావుజెప్పదరమె? ముగియు కాలమునకు మొనగాడు నీల్గడా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: కాలం మూడితె ఎంతటి బలవంతుడికైనా చావు తప్పదు. తన కండబలము మీద గర్వంతో ద్రౌపదిని చెరపట్టిన కీచకుడు కాలం మూడి చచ్చాడు కదా?
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: క్రతువులు తీర్థాగమములు వ్రతములు దానములుసేయవలెనా?లక్ష్మీ పతి!మిము దలచినవారికి నతులిత పుణ్యములు గలుగుటరుదా?కృష్ణా!
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావము: కృష్ణా!పుణ్యముల కొరకు తీర్థయాత్రలు, వ్రతాలు,దానాలు చేయాలా? లక్ష్మీపతివైన నిన్ను తలచిన చెప్పనలవికానన్ని పుణ్యములు కలగకపోవునా?కలుగుతాయికదా!
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: క్షమ కవచంబు, క్రోధ మది శత్రువు, జ్ఞాతి హుతాశనుండు, మి త్రము దగు మందు, దుర్జనులు దారుణ పన్నగముల్, సు విద్య వి త్త, ముచితలజ్జ భూషణ, ముదాత్తకవిత్వము రాజ్య, మీ క్షమా ప్రముఖపదార్థముల్ గలుగుపట్టునఁదత్కవచాదు లేటికిన్
ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావము: ఓర్పు ఉంటే కవచము అక్కరలేదట. క్రోధముంటే హాని కలిగించటానికి శత్రువు పనిలేదు. దాయాది ఉంటే వేరే నిప్పు అక్కరలేదు. స్నేహితుడుంటే ఔషధం అక్కరలేదు. దుష్టులుంటే భయంకరమైన పాము అక్కరలేదు. ఉదాత్తకవిత్వముంటే రాజ్యంతో పనిలేదు. చక్కని విద్య ఉంటే సంపదలతో ప్రయోజనంలేదు. తగురీతిన సిగ్గు ఉంటే వేరే అలంకారం అక్కరలేదు. కాబట్టి ఓర్పు మొదలైన పదార్థాలుంటే కవచము మొదలైన వాటితో పనిలేదు. అంటున్నాడు కవి.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: క్షితినాధోత్తమ! సత్కవీశ్వరుఁడ్ వచ్చెన్ మిమ్ములం జూడఁగా నతఁడే మేటి కవిత్వవైఖరిని సద్యఃకావ్యనిర్మాత తత్ ప్రతిభ ల్మంచిని తిట్టుపద్యములు చెప్పుం దాతఁడైనన్ మముం గ్రితమే చూచెను బొమ్మటంచు రధముల్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! రాజసభయందు భృత్యుడు వచ్చి "ఓ రాజశ్రేష్థా సత్కవీశ్వరుడు మీ దర్శనమునకై వేచి యున్నాడు, కవితా నిర్మాణమునందు అతడు గొప్పవాడుట, అతని పాండిత్య ప్రతిభ గొప్పదియట, అడిగిన తత్క్షణమునే కావ్య రచన శీఘ్రముగ చేయగలడట, అతను తిట్టు కవిత్వము కూడ చెప్పువాడు కాడట." అని చెప్పగా ఆ రాజు "అతడా, నన్నింతకుముందే చూచినాడు వానిని ఇక చూడవలసిన పనిలేదు పొమ్ము" అని అనాదరణముతో మాటలాడును. రాజుల్ ఇంతటి అధములు. శివా నీవు కవులను ఎంతటి సామాన్యులైనను అనాదరించవు, వారిని అనుగ్రహించి శాశ్వతఫలమునిచ్చు మహానుభావుడవు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: క్షితిలో దొడ్డతురంగసామజము లేచిత్రమ్ము లాందోళికా తతు లే లెక్క విలాసినీజనసువస్రవ్రాత భూషాకలా పతనూజాదిక మేమిదుర్లభము నీ పాదమ్ము లర్చించుచో జితపంకేరుహపాదపద్మయుగళా శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! నీ పాదపద్మములను అర్చించినచో ఆ భక్తులకు ఈ లోకమున శ్రేష్ఠములగు అశ్వములను, గజములను లభించుట ఏమి ఆశ్చర్యకరము! పాలకీలు మేనాలు మొదలగు వాహన సమూహములు లభించుట ఏమి లెక్క! సుందరులగు స్త్రీలును విలాసినులగు దాసీజనములు దాసులు ఉత్తములగు వస్త్రసమూహములు భూషణముల సమూహములు సుగుణవంతులగు పుత్రులును ఏ మొదలగు ప్రాపంచిక సంపత్సమృద్ధి సిద్ధించుట ఎంతమాత్రము దుర్లభము కాదు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: ఖండితం బయ్యు భూజంబు వెండి మొలచు క్షీణుడయ్యును నభివృద్ధి చెందుసోము డివ్విధమున విచారించి యెడల దెగిన జనములకు దాపమొందరు సాధుజనులు
ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావం: చెట్లు నరికిన చిగురిస్తాయి.చంద్రుడు క్షీణించి తిరిగి పెరుగుతాడు.అట్లే లోకములో మంచి స్వభావము గలవారు మిక్కిలి కష్టాలను పొందినా ధైర్యముతో నిలబడతారు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: ఖచరవరులు భూమి గనబడరందురు కాన వచ్చినంత గౌరవింత్రొ? తల్లితండ్రి గురువు తత్సముల్ కారొకో? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: దైవం ఈ భూమి మీద కనపడదు. కనపడినా ఈ మూర్ఖమానవులు అసలు గౌరవించరు. కనపడే దైవాలైన తల్లి తండ్రి గురువు వీళ్ళనే గౌరవించడం లేదు. ఇక దేవతలను ఏమి గౌరవించుతారు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: ఖరకరవరంశజా వినుమఖండిత భూతపిశాచఢాకినీ జ్వరపరితాప సర్పభయవారకమైన భవత్పాదాబ్జవి స్ఫురదుర వజ్రపంజరము జొచ్చితినీయెడదీనమానవో ద్దరబిరుదాంకమేమరకు దాశరధీ కరుణాపయోనిధీ
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: ఓసూర్యవంశజుడవైనరామా!నీవు భూతప్రేతపిశాచ జ్వరపీడలనుండి కాపాడుతావనినమ్మి నీపాదాలనునమ్మాను దీనులరక్షించెదవన్న బిరుదుమరువకు.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: ఖరముపాలు తెచ్చి కాచి చక్కెరవేయ భక్ష్యమగునె యెన్న భ్రష్టుడట్లే యెంత చెప్పి చివరనెసగిన బొసగునే విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: గాడిద పాలు తెచ్చి బాగ కాచి పంచదార వేసినా ఎందుకూ పనికి రావు. అలాగే ఙానములేని వాడికి ఎంత చెప్పినా వృదాయె.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: ఖలులతోడి పొందు కలుషంబు గలిగించు మాన దెంత మేటి వానికైన వాని చేదదీయ వలవదు చెడుదువు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: చెడ్డవారితో స్నెహం ఎటువంటి వారికైన మంచిది కాదు. ఎంత గొప్పవాడైన దుష్టుని సహవాసం మూలంగా తప్పకుండా చెడిపోతాడు.కావున దుష్టులను చేరదీయరాదు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: ఖలులు తిట్టిరంచు గలవరపడనేల? వారు తిట్ల నేమి వాసి చెడును? సజ్జనుండు తిట్ట శాపంబదౌనయా! విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: దుష్టులైనట్టి వారు తిట్టినా లెక్కచేయక్కరలేదు. దాని మూలంగా మనకు ఎటువంటి నష్టము ఉండదు.కాని మంచి వారు మనల్ని నిందించకుండా జాగ్రత్త పడాలి. సజ్జనుల తిట్టు శాపమువలె పనిచేస్తుంది.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: గంగ పాఱు నెపుడు కదలని గతితోడ ముఱికి వాగు పాఱు మ్రోఁతతోడ పెద్ద పిన్నతనము పేరిమి యీలాగు విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: గొప్పదైన గంగానది కూడ ప్రశాంతంగా ప్రవహిస్తుంది. చిన్నదైన మురికి కాలువ పెద్ద శబ్ధం చేస్తూ ప్రవహిస్తుంది. గొప్పవారికి, నీచునికి ఈ రకమైన భేదమే ఉన్నది.
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: గంగ మొదలైన నదులను మంగళముగ జేయునట్టి మజ్జనమునకున్ సంగతి గలిగిన ఫలములు రంగుగ మిముదలచు సాటి రావుర కృష్ణా
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావం: కృష్ణా!గంగమొదలైన నదులలో స్నానము చేసిన యెడల పుణ్యములు కలుగునని చెప్పుచుందురు.అయితే అవి మిమ్ములను తలచి ధ్యాన్నించేవారికి కలిగే ఫలితములతో సాటిరావు.[స్థాయికి]తీసికట్టే అనిఅర్ధం.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గంగిగోవు పాలు గరిటడైనను చాలు కడివెడైన నేమి ఖరము పాలు భక్తి గలుగు కూడు పట్టెడైననుజాలు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: కడవ నిండా ఉన్న గాడిద పాలు కంటే చక్కని ఆవు పాలు ఒక్క గరిటెడు ఉన్నా సరిపోతుంది. అలాగే, భక్తి/ప్రేమ తో పెట్టే తిండి పిడిసెడు అయినా చాలు సంతృప్తి పొందవచ్చు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: గజరాజ వరద కేశవ త్రిజగత్కళ్యాణ మూర్తి దేవమురారీ భుజగేంద్ర శయన మాధవ విజయాప్తుడ నన్నుగావు వేడుక కృష్ణా
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావం: శ్రీకృష్ణా! గజేంద్రుని కాపాడినవాడా! కేశవా! మూడులోకాలకూ శుభాలుచేకూర్చేవాడా! దేవతలమొర లాలకించువాడా!శేషునిపైపవళించు మాధవా! అర్జునునికి ప్రాణహితుడా!వేడుకగా నన్నుకాపాడుమయ్యా!
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గట్టుఱాళ్ళదెచ్చి కాళ్ళుచేతులు త్రొక్కి కాచి యులులచేత గాసిజేసి మొఱకు ఱాళ్ళ కెఱగు ముప్పేల నేమందు? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: కొండలమీద ఉన్న రాళ్ళు తెచ్చి, ఉలితో చేతులు కాళ్ళు చెక్కి, విగ్రహాలు తయారు చేసి వాటికి నమస్కరిస్తూ ఉంటారు. అలాంటి మూర్ఖులను ఎమనాలి?
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గడనగల మననిఁజూచిన నడుగగడుగున మడుఁగులిడుచు రతివలు తమలో గడ నుడుగు మగనిఁ జూచిన నడుపీనుఁగు వచ్చెననుచు నగుదురు సుమతీ!
ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావము: స్త్రీలు సంపాదన ఉన్న భర్తను చూస్తే అడుగులకు మడుగులు ఒత్తుతారు, పూజిస్తారు. సంపాదన లేని మగడిని చూస్తే నడిచే శవం వచ్చిందని హీనంగా మాట్లాడతారు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: గడియల్ రెంటికొ మూఁటికో గడియకో కాదేని నేఁడెల్లియో కడ నేఁడాదికొ యెన్నఁడో యెఱుఁ గ మీకాయంబు లీభూమిపైఁ బడగా నున్నవి ధర్మమార్గమొకటిం బాటింప రీ మానవుల్ చెడుగుల్ నీపదభక్తియుం దెలియరో శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! ఇప్పటినుండి రెండు లేదా మూడు లేదా ఒక గడియ తరువాతనే కాని మరికొంత తడవుగ ఈనాడో మరునాడో కాకున్నను సంవత్సరమునకో మరి ఎన్నడో తెలియదు కాని మొత్తము మీద ఈ శరీరములు జీవరహితము లగుచు భూమిమీద పడక తప్పదు. దేహములు నశించక ఉండిపోవు. కాని యిది ఎరుగియు మానవులు ధర్మమార్గమును ఒక్కదానినైన ఆచరించక ఉన్నారు. అధమము నీ పదములయందు భక్తిని పూనలేక యున్నారు కదా.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: గతి నీవంచు భజించువార లపవర్గం బొందగానేల సం తతముం గూటికినై చరింప వినలేదా ’యాయు రన్నం ప్రయ చ్ఛతి’ యంచున్మొఱవెట్టగా శ్రుతులు సంసారాంధకారాభి దూ షితదుర్మార్గుల్ గానఁ గానంబడవో శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! లోకమున కొందరకు నిన్ను సేవించవలయునని, ధ్యానించవలెనని, తత్వమునెరుగవలెనని ఆలోచన వచ్చుటలేదు. నీవే గతియని నమ్మినవారు మోక్షము నొందుట చూసి కూడ నిన్నెరుగక, ధ్యానించక, సేవించక నిరంతర ధన సంపాదనకు, ఉదరపోషణకు యత్నములు చేయుచు కాలయాపన చేయుచున్నారు. వారు ’ఆయు రన్నం ప్రయచ్ఛతి’ పూర్వజన్మకర్మఫలమగు ప్రారబ్ధముచే ఈ జన్మమునకు నిర్ణయించబడిన ఆయువే వీరి జీవితకాలము. ఆ ఆయువున్నంతవరకు బ్రదుకుటకు ఆవశ్యకమగునంత ఆహారము కూడ ఇచ్చును అను శ్రుతుల మాటలు కూడ చెవినబెట్టకున్నారు. వీరిని సంసారాంధకారము క్రమ్మి వీరి అంతఃకరణమును మూసివేసినది.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: గాజు కుప్పెలోన గడగుచు దీపంబ దెట్టులుండు జ్ఞాన మట్టులుండు తెలిసినట్టి వారి దేహంబు లందును విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: గాజుగిన్నె లోనుండు దీపం గాలితాకిడిలేక నిలకడగా వెలుగుతుంది. వివేకము గలవారి దేహమునందు జ్ఞానము కూడా అట్లే ఒడిదుడుకులు లేకుండా నిర్మలముగా నుండును.
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గాడ్దెమేనుమీద గంధంబు పూసిన బూదిలోన బడుచు బొరల మరల మోటువాని సొగసు మొస్తరియ్యది సుమీ! విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: గాడిద మీద గంధం పూసిన కాని ఎం ప్రయొజనం. అది మల్లి వెల్లి బురదలో పడుకుంటుంది. అలాగె మోటు వాని సొగసు కూడ.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: గార్థంభున కేల కస్తూరి తిలకంబు? మర్కటంబున కేల మలయజంబు? శార్దూలమున కేల శర్కరాపూపంబు? సూకరంబున కేల చూతఫలము? మార్జాలమున కేల మల్లెపువ్వులబంతి? గుడ్లగూబల కేల కుండలములు? మహిషంబు కేల నిర్మలమైన వస్త్రముల్? బకసంతతికి నేల పంజరంబు? ద్రోహచింతన చేసెడి దుర్జనులకుమధురమైనట్టి నీ నామ మంత్రమేల? భూషణవికాస! శ్రీధర్మపుర నివాస! దుష్టసంహార! నారసింహ! దురితదూర!
ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: గాడిదకు కస్తూరి తిలకం, కోతికి గంధం వాసన, పులికి చక్కెర వంటలు, పందికి మామిడిపండు, పిల్లికి మల్లెపూల చెండు, గుడ్లగూబకు చెవిపోగులు, దున్నపోతుకు మంచి వస్ర్తాలు, కొంగలకు పంజరం.. ఎందుకు? వాటి అవసరం ఆ జంతువులకు ఉండదు. ఇలాంటి పనులవల్ల ఏమీ ప్రయోజనం ఉండదు. అలాగే, ద్రోహబుద్ధిని ప్రదర్శించే దుర్జనులకు మధురమైన నీ నామము రుచించదు కదా.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: గిట్టుటకేడ గట్టడలిఖించిన నచ్చటగాని యొండుచో బుట్టదుచావు జానువుల పున్కలనూడిచి కాశిజావగా ల్గట్టిన శూద్రకున్ భ్రమలగప్పుచు దద్విధి గుఱ్ఱమౌచు నా పట్టునగొంచు మఱ్ఱికడబ్రాణముదీసె గదయ్యభాస్కరా
ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: శూద్రకుడనురాజు కాశీలోచావవలె ననిమోకాళ్ళు విరగ్గొట్టుకున్నాడు.కాళ్ళుంటే తిరిగి ఎక్కడికైనావెళ్ళబుద్ధి పుడుతుందని. ముక్తిపొందాలని అతడి ఆలోచన.అయితే విధి లిఖితం మరోలా వుంది.అక్కడి అధిపతి ఒకరు గుఱ్ఱమును కొని స్వారీ చేయుట చేతగాక ఎలాగాని బాధపడుతుంటే చూసిన ఈరాజు నన్ను గుఱ్ఱం మీదకి ఎక్కిస్తే నేను గుఱ్ఱాన్ని అదుపులోకి తేగలను.అంటే అతడెక్కించాడు.అదిఊరివెలపల చెట్టుకి గుద్ది చంపింది.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గిరులందు మేరువౌదువు సురలందున నింద్రుడౌదు చుక్కల లోనన్ బరమాత్మ చంద్రుడౌదువు నరులందున నృపతివౌదు నయముగ కృష్ణా!
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావము: కృష్ణా!నువ్వు గిరులలో మేరు పర్వతానివి.దేవతలలో ఇంద్రుడవు.చుక్కల్లో చంద్రుడివి.నరులలో రాజువి.అంటున్నాడు కృష్ణ శతక కవి.ఈభావం భగవద్గీతలో పదవ అధ్యాయంలో కృష్ణుడు చెప్పినది.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: గుణములుగలవాని కులమెంచగానేల? గుణము కలిగెనేని కోటిసేయు గుణము లేకయున్న గ్రుడ్డిగవ్వయు లేదు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: మనుషుల కులము కంటే గుణమే ముఖ్యము.మంచి గుణము కలవాని కులమును ఎవరూ అడుగజాలరు. అలాగే ఎంత మంచి కులములో పుట్టినా గుణము లేకపొతే గుడ్డి గవ్వంత విలువ కూడ చేయరు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: గుణయుతునకు మేలు గోరంత చేసిన కొండయగును వాని గుణము చేత కొండయంత మేలు గుణహీనుడెఱుగునా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: గుణవంతునికి ఒక చిన్న సహాయం చేసినా కూడ పెద్దదిగా భావించి కృతఙతాభావంతో ఉంటాడు. అది అతని సహజగుణం. కాని చెడ్డ గుణం కలవారికి ఎంత సహాయం చేసినా పట్టించుకోనట్లే ఉంటారు. అటువంటి వారికి ఏవిధమైన సహయము చేసినా మనమే భాద పడాలి.
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: గుణవిహీన జనుని గుణ మెంచగనేల? బుద్దిలేనివాని పూజయేల? మనసులేనివాని మంత్రంబు లేలయా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: మంచిగుణములేని వాని గుణగణాలని తలచరాదు. బుద్దిలేని వాడిని, గొప్పవాడని వారిని పూజించకూడదు. అలానె మనస్సు శుద్దిగాలేని వాని మంత్రాలను నమ్మకూడదు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: గుణికి ఙానమహిమ గోరంత చెప్పిన గొండయగును వాని గుణముచేత గుణ విహీనుకెట్లు కుదురు నా రీతిగ విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: మంచి గుణము కలవానికి ఙానము సంపాదించుకోవడంలో గల గొప్పతము గురించి కొంచెము చెప్పినను అది కొండంత అవుతుంది.అదే గుణహీనునికి ఎంత చెప్పినా ప్రయోజనం ఉండదు. కాబట్టి మంచి గుణములేని వానికి మంచి మాటలు చెప్పడం వృదా.
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గుఱ్ఱమునకు దగిన గుఱుతైన రౌతన్న గుఱ్ఱములు నడుచు గుఱుతుగాను గుర్తు దుర్జనులకు గుణము లిట్లుండురా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: రౌతు సరిగా ఉన్నప్పుడే గుర్రము మంచి దారిలో నడుస్తూ ఉంటుంది. కొంచెమైన ఏమరుపాటుగా ఉన్న దారి తప్పుతుంది. అప్పుడు దాన్ని శిక్షించి సరి అయిన దారిలోకి తేవాలి. అలానే దుర్జనుణ్ణి కూడ అవసరమైతే శిక్షించి సరియైన దారిలోకి తేవాలి.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గువ్వకొఱకు మేను కొసియా శిబిరాజు వార్త విడువరాక కీర్తి కెక్కె ఒగునెంచబోన రుపకారి నెంతురు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: ఒక పక్షి కోసం శరీరాన్ని ఇచ్చిన శిబి చక్రవర్తి రాక్షసుడైన గొప్ప వానిగా కీర్తి పొదాడు. లోకానికి మంచి చెయాలనుకునే వారికి ఎప్పుడూ చెడ్డ పేరు రాదు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: గుహలలోన జొచ్చి గురువుల వెదుకంగ క్రూరమృగ మెకండు తారసిలిన ముక్తిదారి యదియె ముందుగా జూపురా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: ముక్తి కోసం గురువుని వెతుక్కుంటూ గుహలలోకెల్లే మూర్ఖులకు క్రూరమృగమొకటి కనపడితే చాలు, అదే వాళ్ళకి ముక్తి చూపిస్తుంది.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గూబవలె గ్రుడ్లు త్రిప్పిన గుణము పోదు లోభమోహము లుడుగంగ లాభమగును దేబెలై బిక్షమెత్తుట తీర్పదెపుడు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: సాధువులా బిచ్చమెత్తినంత మాత్రాన విషయ వాంచ లేనట్లు కాదు, యొగి కాడు. గుడ్లగూబ లాగ గ్రుడ్లుతిప్పినంత మాత్రాన ఉన్న గుణము పోదు. లోభము మోహము వదిలినప్పుడే ప్రయొజనం ఉంటుంది.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: గొడ్డుటావు బదుక గుండ గొంపోయిన పాలనీక తన్ను పండ్లురాల లోభివాని నడుగ లాభంబు లేదయా విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: గొడ్డు బోతైన ఆవు దగ్గరకి పాలుపితకటానికి కుండను తీసికొనివెళ్తే పండ్లు రాలేటట్టు తన్నుతుంది కాని పాలు ఇవ్వదు అదే విధముగా లోభిని యాచించటం కూడ వ్యర్థము.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గోపాల దొంగ మురహర పాపాలను పారఁద్రోలు ప్రభుఁడవు నీవే గోపాలమూర్తి దయతో నా పాలిట గలిగి బ్రోవు నమ్మితి కృష్ణా!
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి భావము: ఓ శ్రీకృష్ణా! నువ్వు స్వర్గలోకాన్ని పరిపాలించావు. లీలామానుష రూపుడివి. మురుడు అనే రాక్షసుడిని చంపినవాడివి. పాపాలను పోగొట్టే రాజువి. అన్నీ నువ్వే. నేను నిన్నే నమ్మాను. నువ్వు నాయందు దయ ఉంచి నన్ను రక్షించు అని కవి ఈ పద్యంలో వివరించాడు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: గోలి పాతబెట్టి కోరి తా మునినంచు మనసులోన యాశ మానలేడు ఆకృతెన్నవేఱికాశ యెన్నగ వేఱు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: బయటకు కనిపించే వేషధారణ వేరు, మనసులో ఉండే ఆశ వేరు.నడుముకి గోచి కట్టుకుని మునిగా భావించేవాడెవ్వడు ఆశను జయించలేడు. అలా అనుకునే యోగిపుంగవుడు ఉభయభ్రష్టుడు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: గౌతమీ స్నానాన గడతేరుదమటన్న మొనసి చన్నీళ్లలో మునుగలేను దీర్ఘయాత్రలచే గృతార్థు డౌదమటన్న బడలి నీమంబులె నడపలేను దానధర్మముల సద్గతిని జెందుదమన్న ఘనముగా నాయొద్ద ధనము లేదు తపమాచరించి సార్థకము నొందుదమన్న నిమిషమైన మనస్సు నిలుపలేను కష్టములకోర్వ నా చేతగాదు, నిన్ను స్మరణ జేసెద నా యథాశక్తి కొలది భూషణ వికాస! శ్రీ ధర్మపుర నివాస! దుష్టసంహార! నరసింహ! దురితదూర!
ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: పవిత్ర గౌతమీ (గోదావరి) నదిలో చన్నీళ్ల స్నానం చేయలేను. తీర్థయాత్రలు చేసే ఓపికా లేదు. దానధర్మాలు చేయడానికి కావలసినంత ధనం లేదు. ముక్కు మూసుకొని తపస్సు చేయడానికి మనోనిగ్రహం లేదు. ఇంకే కష్టాలనూ భరించలేను. నాకు చేతనైన మేర నీ నామస్మరణ చేస్తాను. ఇదొక్కటే నాకున్న నిర్మల భక్తికి నిదర్శనం స్వామీ!
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: గ్రహదోషంబులు దుర్నిమిత్తములు నీకళ్యాణనామంబు ప్ర త్యహముం బేర్కొనుత్తమోత్తముల బాధంబెట్టగానోపునే? దహనుం గప్పంగంజాలునే శలభసంతానంబు నీ సేవఁ జే సి హతక్లేసులు గారుగాక మనుజుల్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! జనులు సాధారణముగ నిన్ను సేవింపక అనేక క్లేశములు పడుతున్నారు. అనుదినము శుభకరమగు నీ నామమును స్మరించు ఉత్తమోత్తములను గ్రహదోషములు కాని దుర్నిమిత్తములు కాని బాధించవు. మిడుతల గుంపు ఎంతఁగ్రమ్మిన అగ్నిని ప్రకాశించకుండ కప్పివేయజాలవు కదా!
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: గ్రహభయదోషము బొందదు బహుపీడలు చేరవెరచు బాయును నఘముల్ ఇహపర ఫలదాయక విను తహతహలెక్కడివి నిన్నుదలచిన కృష్ణా
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: శ్రీకృష్ణా!నిన్నుమనసులో ధ్యాన్నించేవారికి గ్రహపీడలవల్ల జరిగేకష్టనష్టాలు అనారోగ్యాలువంటివి దరిచేరవు. ఇహపరసుఖాలు ఇచ్చేనిన్ను తలచేవారికి మనసుకి ఇక భయాలెక్కడివి?ఉండవు.కృష్ణ శతకం.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: గ్రాసమింతలేక కడుగష్టపడుచున్న విద్యయేల నిలుచు, వెడలుగాక పచ్చికుండ నీళ్ళు పతిన నిలుచునా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: పచ్చికుండలో నీళ్ళు వేస్తే మెల్లగా కుండ కరిగి ఆ నీళ్ళంతా నేల పాలు అవుతాయి. అలానే తిండిలేక కష్టపడుతున్న వాని వద్ద సరస్వతీ దేవి కూడ నిలువకుండా మెల్లగా కరిగిపోవును. ఎంత విద్యలున్న తిండిలేక పోతే ఏమి ప్రయోజనం.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: గ్రుడ్డువచ్చి పిల్ల గోరడాలాడిన విధముగా నెఱుగక వెఱ్ఱిజనులు ఙానులైనవారి గర్హింతు రూరక విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: పిచ్చి వాళ్ళు తమకు తెలిసిందే వేదమనుకుని ఙానుల ముందుకొచ్చి విమర్శిస్తూ ఉంటారు. అదెలాగుంటుందంటే గుడ్డొచ్చి పిల్లను ఎద్దెవా చేసినట్లుంటుంది.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: ఘటము నింద్రియముల గట్టివేయగలేక చావు వచ్చునపుడు సన్న్యసించు నాత్మశుద్దిలేక యందునా మోక్షంబు? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: వయస్సులో ఉన్నప్పుడు ఇంద్రియ నిగ్రహములేక, ముక్తి కొరకు మరణకాలమాసన్నమవగానే సన్న్యాసము తీసుకొందురు. అంత మాత్రముచేత ముక్తి కలుగదు. అత్మశుద్ది ఇంద్రియ నిగ్రహము ఉన్నప్పుడే ముక్తి కలుగుతుంది.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: ఘనుడొకవేళ గీడ్పడిన గ్రమ్మఱ నాతనిలేమి వాపగా కనుగొన నొక్క సత్ప్రభువుగాక నరాధము లోపరెందఱుం బెను జెఱు వెండినట్టితఱి బెల్లున మేఘుడుగాక నీటితో దనుపదుషారముల్ శతశతంబులు చాలునటయ్య భాస్కరా!
ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి భావం: పెద్ద చెరువు ఎండిపోయినపుడు చిన్న వర్షంతో అది నిండదు కదా. దానికి తగ్గట్టు అంత పెద్ద వాన పడాల్సిందే. ఏనుగు కింద పడితే అంతటి ఏనుగే దానిని లేవనెత్తాలె. ఇదే మాదిరిగా గొప్పవాడు పేదరికంలో పడితే అతనిని ఆదుకోవడానికి ఎందరు పేదవాళ్లున్నా ప్రయోజనముండదు! ధనవంతుడే (సత్ప్రభువు) ఆదుకోవాలి మరి.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: ఘనులగు ధేనుక ముష్టిక దనుజుల చెండాడితౌర తగ భుజశక్తిన్ అనఘాత్మ రేవతీపతి యనగ బలరామమూర్తి వైతివి కృష్ణా!
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: ఓ కృష్ణా! కేవలం గొప్ప భుజబలం చేత ధేనుక, ముష్టిక అనే పేర్లుగల రాక్షసులను చంపావు. రేవతీదేవి భర్తగా పేరు పొందావు. బలరామ అవతారాన్ని ధరించిన నువ్వు మహానుభావుడివి. నాగలిని ఆయుధంగా కలిగి ఉన్నవాడు బలరాముడు. శ్రీకృష్ణుని సోదరుడే అయినప్పటికీ బలరాముడికి దుర్యోధనుడ ంటే ఇష్టం ఎక్కువ. ఒకసారి కోపం వచ్చి భూమిని ఒకవైపు ఎత్తాడు. ఆ ప్రాంతాన్ని దక్కను పీఠభూమి అంటున్నాం. కవి ఈ పద్యంలో బలరామావతారాన్ని వర్ణించాడు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: ఘోరకృతాంతవీరభటకోటికి గుండెదిగుల్ దరిద్రతా కారపిశాచసంహరణ కార్యవినోది వికుంఠమందిర ద్వారకవాటభేది నిజదాస జనావళికెల్లప్రొద్దు నీ తారకనామ మెన్నుకొన దాశరథీ! కరుణాపయోనిధీ!
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: నీనామమన్న యమభటులకు దిగులుపుట్టును.దరిద్రపిశాచము నశించును.నీభక్త జనులకు ఎల్లప్పుడూ వైకుంఠద్వారము బ్రద్దలై దారిచ్చునుగోపన్న
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: ఙాన నిష్ఠ బూని మేను మఱుచువాడు కాని కాడు మోక్ష కమి గాని నియమ నిష్ఠ లుడిపి నిర్గుణ ముందురా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: ఙానాన్ని పొందాలనే ఆలొచనతో తన దేహాన్ని తనే మరుచు వాడు మొక్షాన్నే కాని కామాన్ని కోరడు. అటువంటి వారు కచ్చితంగా ఙానము పొందగలుగుతారు. కాబట్టి ఙానం కోసం శరీరాన్ని అదుపులో ఉంచుకోవాలి.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చందమెఱిగి మాటజక్కగా జెప్పిన నెవ్వడైన మాఱికేల పలుకు? చందమెఱికియుండ సందర్భమెఱుగుము విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: మనుషులు నేర్పుగా, ఇంపుగా ఎవరిని నొప్పించకుండా మాట్లాడటం నేర్చుకోవాలి. అలా మాట్లాడగలిగిన వాడినే అందరు గౌరవిస్తారు. వాడు చెప్పినట్టు వింటారు. అలా కాకుండా నోటికొచ్చినట్టు మాట్లాడే మూర్ఖుని మాటలు ఎవరూ పట్టించుకోరు సరి కదా ఎదిరిస్తారు.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: చంప దగినయట్టి శత్రువు తనచేత చిక్కెనేని కీడు సేయరాదు పొసగ మేలుజేసి పొమ్మనుటే చావు! విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: తనను చంపతగినంత కీడు చేసిన శత్రువే అయినా ఆపదలో సాయం కోరి వస్తే, అలాంటి వారికి హాని తలపెట్టరాదు. చేతనయినంత సాయం చేసి పంపడం మంచిది. అదే అతనికి తగిన శిక్ష. సమాజానికి ఈ క్షమాగుణం ఎంతో అవసరము.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: చంపగూడ దెట్టి జంతువునైనను చంపవలయు లోకశత్రుగుణము తేలుకొండిగొట్ట దేలేమిచేయురా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: నోరులేని మూగ జీవాలను చంపకూడదు. దేన్నైనా నిర్మూలించాలి అంటే లోకములో మనష్యుల మద్య ఉండే శత్రుభావనలను నిర్మూలించాలి. మనకు హాని చేసే తేలుని చంపకుండా దాని కొండిని తీసివేస్తే అది మనల్ని ఏమి చేయలేదు.
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చక్క దలంపగా విధి వశంబున నల్పుని చేతనైన దా జిక్కియవస్థలం బొరలు జెప్పగరాని మహాబలాఢ్యుడున్ మిక్కిలి సత్వసంపదల మీరిన గంధగజంబు మావటీ డెక్కి యదల్చి కొట్టి కుదియించిన నుండదే యోర్చి భాస్కరా
ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: మదపుటేనుగు మావటివానిచేతిలో అణగియున్నట్లు ఎంతబలవంతుడైననూ విధివశమున అల్పునియొద్ద కష్టపడును.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చక్కెర మాని వేము దినజాలిన కైవడి మానవాధముల్ పెక్కురు బక్క దైవముల వేమరు గొల్చెదరట్లు కాదయా మ్రొక్కిన నీకు మ్రొక్కవలె మోక్ష మొసంగిన నీక యీవలెన్ దక్కిన మాటలేమిటికి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ!
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: దయాగుణం కలిగిన దశరథరామా! జ్ఞానం లేని వారు తియ్యగా ఉండే పంచదారను వదిలి, చేదుగా ఉండే వేప ఆకును తింటారు. ఆ విధంగా కొందరు నీ గొప్పదనాన్ని తెలుసుకోలేక, చిల్లరదేవుళ్లను కొలుస్తున్నారు. ఇది మంచిది కాదు. అందరూ మొక్కదగినవాడవు నువ్వే. మోక్షమిచ్చేవాడివి కూడా నువ్వే. ఇంక ఇతరమైన మాటలు మాట్లాడటం అనవసరం.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: చక్కెరమాని వేముదినజాలినకైవడి మానవాధముల్ పెక్కురు బక్కదైవములవేమరుగొల్చెద రట్లకాదయా మ్రొక్కిననీకుమ్రొక్కవలె మోక్షమొసంగిననీవయీవలెం దక్కినమాటలేమిటికి దాశరధీ కరుణాపయోనిధీ
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం: రామా!మ్రొక్కదగినవాడవు,మోక్షమొసగేవాడవునీవనిఎరుగక కొందరుఅధములు చక్కెరమానిచేదుతిన్నట్లుగా బక్కదైవాలనిపూజిస్తారు
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చచ్చిపడిన పశువు చర్మంబు కండలు పట్టి పుఱికి తినును పరగ గ్రద్ద గ్రద్ద వంటివాడు జగపతి కాడొకో విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: గ్రద్ద చనిపోయిన పశువుయొక్క చర్మమును , కండలను ఊడబెరికి తినును, ఈ రాజులును ఆ గ్రద్దవంటివారే కదా.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చచ్చువాని జూచి చావని పుట్టని తత్వమెల్ల నాత్మ దలపుజేసి యరసి చూచునట్టి యతడె పో సుజనుండు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: చనిపొయిన మనిషి శవాన్ని చూసి దేహము అసత్యం, ఆత్మ సత్యమనే తత్వాన్ని గ్రహించిన వాడే నిజమైన ఙాని.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: చదివినయ్యకన్న చాకలియె మేలు గృహమువేల్పు కన్న గేదెమేలు బాపనయ్యకన్న బైనీడు మేలయా! విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: మంచితనం లేని విద్వాంసునికన్నా మన బట్టలు ఉతికే చాకలి వాడు మేలు. అలాగే కోరిన వరాలియ్యని ఇలవేల్పు కన్నా, పాలిచ్చె పాడి గేదె మేలు. నీతిలేని బ్రహ్మణుని కన్నా నీచజాతి మానవుడు మేలు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: చదువది ఎంతకలిగిన రసజ్ఞతఇంచుక చాలకున్ననా చదువు నిరర్ధకంబు గుణసంయుతు లెవ్వరుమెచ్చ రెచ్చటం బదనుగ మంచికూర నలపాకము చేసిననైన నందునిం పొదవెడునుప్పులేక రుచిపుట్టగ నేర్చునటయ్య భాస్కరా!
ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: వంటఎంత అమోఘంగాచేసినా అందులోఉప్పులేకరుచిలేనట్లే ఎంత గొప్పచదువుచదివినా స్పందించేగుణం లేనిదేరాణించరు.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చదువది యెంత కల్గిన రసజ్ఞత యించుక చాలకున్న నా చదువు నిరర్థకంబు గుణసంయుతు లెవ్వరు మెచ్చ రెచ్చటం బద నుగ మంచికూర నల పాకము చేసిన నైన నందు నిం పాదవెడు నుప్పు లేక రుచి పుట్టగ నేర్చునటయ్య! భాస్కరా!
ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: ఎంత చదివితే ఏం లాభం? అందులోని సారం గ్రహించనంత వరకు అదంతా వ్యర్థమే కదా. మంచి గుణవంతులుగా కావాలంటే చదువులోని పరమార్థాన్ని గ్రహించాలి. ఎలాగైతే, నలభీమ పాకాలకైనా సరే చిటికెడు ఉప్పు లేకపోతే అవి రుచించనట్టు. కనుక, పిల్లలైనా పెద్దలైనా ఏది చదివినా, ఎంత చదివినా మనసు పెట్టి చదవాలి. అందులోని సారాన్ని తెలుసుకోవాలి.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: చదువు చదవనేల? సన్యాసి కానేల? షణ్మతముల జిక్కి చావనేల? అతని భజనచేసి యాత్మలో దెలియుండీ విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: సన్యాసి అయ్యి వేదాంతాలన్ని చదివి ఆరు మతాలలో చిక్కి చావడం కన్నా, అత్మతత్వాన్ని తెలుసుకోని నిర్గుణస్వరూపుడైన భగవంతుని సేవించడం ఉత్తమం.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: చదువులన్ని చదివి చాలవివేకియై కలుషచిత్తుడైన ఖలుని గుణము దాలిగుంటగక్క తలచిన చందమౌ విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: విద్వాంసుడు దుష్టుడైతే అతని యొక్క మంచి బుద్ది కొంతకాలమే ఉంటుంది. తరువాత తన సహజమైన నీచ ప్రవర్తనలోకి మారిపోతాడు. కుక్క దాలిగుంటలో ఉన్నంతసేపే మంచి ఆలొచన ఎలా చేస్తుందో ఇది అంతే.
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చదువుల్ నేర్చిన పండితాధములు స్వేచ్ఛాభాషణక్రీడలన్ వదరన్ సంశయభీకరాటవులం ద్రోవల్దప్పి వర్తింపఁగా మదనక్రోధకిరాతులందుఁ గని భీమప్రౌఢిచేఁ దాఁకినం జెదరుం జిత్తము చిత్తగింపఁగదవే శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! శాస్త్రములను బాగుగా చదివిన పండితులు వాస్తవమున పండితులనదగిన వారు కాదు. పండితులలో అధములు లేదా పండితులుగ కాన్పడు అధములు. వారు తాము నేర్చిన పాండిత్యములో తమకు తోచినదానినే ఉచితమనుచు తమ ఇచ్చవచ్చినట్లు స్వేచ్ఛాభాషణములను చేయుచు వదరుచుందురు. కాని వాస్తవమున వారికి ఏ విషయమునను నిశ్చయ జ్ఞానము ఉండదు. సంశయములు తీరియుండవు. అందుచే వారు సంశయములను భయంకరారణ్యములో సరియగు త్రోవనెరుగక దారి తప్పి తిరుగుచుందురు. అట్టి స్థితిలో నున్న వారి చిత్తము ఏమియు తోచనిదై చెదరిపోవును. ఆ స్థితిని నీవు చిత్తగించవలయునని వేడుచున్నాను.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చనువారిం గని యేద్చువారు జముఁడా సత్యంబుగా వత్తు మే మనుమానంబిఁక లేదు నమ్మమని తారావేళ నారేవునన్ మునుఁగంబోవుచు బాస సేయుట సుమీ ముమ్మాటికిం జూడగాఁ జెనటు ల్గానరు దీనిభావమిదివో శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! అవివేకులు తమ బంధువులో, మిత్రులో మరి ఏ ఆప్తులో మరణించుట చూచి మహాదుఃఖముతో ఏడ్చెదరు.. యమునుద్దేశించి యమా! మేము వీరి ఏడబాటును ఓర్వజాలము, మేము కూడ వీరితోబాటు మరణింతుమని రకరకములుగ ప్రతిజ్ఞలు పలుకుతు శపధములు చేయుదురు. కాని వారాప్రతిజ్ఞలలోని అర్ధములెరుగక ఆవిధముగ చేయజాలరు. ప్రతివారు లోకసహజమగు మోహముతో ప్రేమ ఒలుకబోయువారే గాని చచ్చువారితో తాము చావను లేరు. తత్వమునెరిగి, నిన్ను సేవించి మోక్షము నందుటకు యత్నించినలేరు. ఇట్టివారి జీవితము వ్యర్ధము కదా.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: చపలచిత్తవృత్తి జయమొంద గమకించి నిపుణుడయ్యు యోగనియతి మీఱి తపము చేయువాడు తత్వాధికుండురా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: మనస్సులో వచ్చె పిచ్చి పిచ్చి ఆలొచనలను కట్టిపెట్టి, యోగ నియమాలు పాటించి తపస్సుచేయువాడే గొప్ప వేదాంతి అవుతాడు.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చమురు గల్గు దివె సంతోషముగ వెల్గు ధనముగల్గుదాని తలపుజెలగు ధనములేనివాని తలపులు తీరునా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: బాగా నూనె ఉన్నప్పుడే దీపం వెలుగుతుంది. అలానే ధనం బాగా ఉన్నప్పుడు ఆలోచనలు పెరుగుతాయి. ధనం లేకపోతే ఆలొచనలు ఉండవు ప్రశాంతంగా మన పని మనం చేసుకుంటూ జీవించవచ్చు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: చమురు రాచికొన్న జర్మంబు మెఱుగెక్కు సాముచేయ మేన సత్తువెక్కు ఙానమార్గ మెఱుగ గడతేరు జన్మంబు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: ఒంటికి నూనె రాసి బాగ మర్దనా చేస్తే మెరుపు వస్తుంది. కష్టపడి వ్యాయమం చేస్తే దారుఢ్యమవుతుంది. అలానే ఎన్ని ఆటంకాలెదురైనా ఙానాన్ని పెంచుకుని మోక్షం పొందాలి.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చరణము సోకినట్టి శిల జవ్వని రూపగు టొక్క వింత సు స్థిరముగ నీటిపై గిరులు దేలిన దొక్కటి వింతగాని మీ స్మరణ దనర్చు మానవులు సద్గతి చెందిన దెంత వింత, యీ ధరను ధరాత్మజారమణ దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ!
ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: సీతాదేవికి పతి అయినవాడా, దశరథుని కుమారుడా, కరుణలో సముద్రము వంటివాడా, నీ పాదాల స్పర్శ తగలగానే ఒక రాయి స్త్రీగా మారింది. ఇది ఒక ఆశ్చర్యం. నీటిమీద నిలకడగా కొండలు తేలాయి. ఇది మరొక వింత. అందువ ల్ల ఈ భూమి మీద నిన్ను ధ్యానించే మానవులు వేగంగా మోక్షం పొందడంలో ఎటువంటి వింతా లేదు.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: చవిగాఁ జూడ వినంగ మూర్కొనఁ దనూసంఘర్షణాస్వాదమొం ద వినిర్మించెద వేల జంతువుల నేతత్క్రీడలే పాతక వ్యవహారంబలు సేయునేమిటికి మాయావిద్యచే బ్రొద్దుపు చ్చి వినోదింపఁగ దీన నేమి ఫలమో శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావం: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! ఇంద్రజాలికుడు చిత్రవిచిత్రములను కనబర్చునట్లుగా నీవు జంతువులయందు చూచుటకు నేత్రములు, వినుటకు చెవులు, వాసన చూచుటకు ముక్కు, రుచులను తెలిసికొనుటకు నాలుక, శీతోష్ణ స్పర్సలు తెలిసికొనుటకు చర్మము సృజించితివి. అవివేకులు వాటిని సద్వృత్తులయందు ప్రవర్తింపజేయలేక దుర్వృత్తులందు ప్రవర్తింపజేసి పాపములు చేయుచున్నారు. ఇట్లు చేయుటవలన నీకేమి లాభమో తెలియదు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: చాకి కొకలుతికి చీకాకుపడజేసి మైలతీసి లెస్స మడిచినట్లు బుద్దిజేప్పువాడు గుద్దినా మేలయా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం: చాకలి వాళ్ళు బట్టలకున్న ఉన్న మురికి వదలకొడతానికి బండకేసి బాదతారు. మెలితిప్పి నీళ్ళను పిండుతారు. రాయి తీసుకుని రుద్దుతారు. కాని చివరకు బట్టలను శుభ్రం చేస్తారు. అలాగే మనకు మంచి చెప్పె వాళ్ళు ఒక దెబ్బ వేసినా ఫర్వాలేదు.
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చాలదయ్య ఇంక చార్వాక మతరీతి శక్తిశైవమనుచు జాల నమ్మి సరణి మిగిలి చెడును చండాలసేవచే విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: దెవుడు లేడు అనే చార్వాకమతం కాని, శక్తి, శైవ మతాలు కాని వెటిని నమ్మ రాదు. అవి అన్ని తప్పుడు మార్గాలే పైగా నీచమైన సేవ పద్ధతులు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చావం గాలము చేరువౌ టెఱిఁగియుం జాలింపఁగా లేక న న్నెవైద్యుండు చికిత్సఁ బ్రోవఁగలఁడో యేమందు రక్షించునో ఏ వేల్పుల్ కృపఁజూతురో యనుచు నిన్నింతైనఁ జింతింపఁడా జీవచ్ఛ్రాధ్ధముఁ జేసికొన్న యతియున్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావము: శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! లోకములో కొందరు ఐహికజీవితముపై విరక్తి కలిగినట్లు జీవచ్చ్రాద్ధము జరుపుకొనెదరు. సంన్యాసమును కూడ స్వీకరింతురు. కాని వారికి దేహ భ్రాంతి వదలదు. దేహముపై మమకారము పోదు. మరికొంత కాలము సుఖముగ, ఆరోగ్యముగ బ్రతుకవలయునను కోరికతో తనను ఏ వైద్యుడైనను చికిత్స చేసి తన దేహ భాధలు పోగొట్టగలడో, ఏ మందు తనను కాపాడునో, ఏ దేవుడో దేవతో రక్షించునని మ్రొక్కుచు ఆ ప్రయత్నములలో మునిగియుందురే కాని నిన్ను కొంచెమైన ధ్యానించరు. నాకు యిట్టి స్ఠితి వలదు. నిన్నే ఆశ్రయించుచున్నాను. నీకడ ఆశ్రయమిచ్చి నన్ను నీ సేవకునిగ చేసికొనుము.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: చావంగాలము చేరువౌ టెరిగియుం చాలింపగా లేక, త న్నేవైద్యుండు చికిత్సబ్రోవగలడో, యేమందు రక్షించునో, ఏ వేల్పుల్ కృపజూతురో యనుచు, నిన్నింతైన చింతింప దా జీవశ్శ్రాద్ధము చేసికొన్న యతియున్ శ్రీకాళహస్తీశ్వరా!
ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: మరణ సమయం ఆసన్నమైందని తెలిసి కూడా రోగిష్టి ఏ వైద్యుడో, మరే చికిత్సో తనను మృత్యువు నుంచి కాపాడుతారేమో అని ఎదురుచూస్తుంటాడు. ఆఖరకు తన పిండాన్ని తానే పెట్టుకొనే యోగి సైతం ఏ దైవమో తనపట్ల కృప చూపక పోతాడా అనీ ఆశపడుతుంటాడు. నా మనసు మాత్రం అలా కాకుండా, నీ ధ్యానం పైనే దృష్టి పెట్టేలా చూడు స్వామీ!
1
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చావు వచ్చినపుడు సన్యసించేదెట్లు కడకు మొదటి కులము చెడినయట్లు పాపమొకటి గలదు ఫలమేమి లేదయా! విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: అవసాన దశకు చేరుకున్నప్పుడు సన్యాసం స్వీకరిస్తున్నావా? అంటే పూర్వాశ్రమంలో చేసినవన్నీ తప్పులన్నట్టేగా. గతంలో జరిగిన పాపం ఎటూ పోదు. దాని ఫలితం అనుభవించక తప్పదు. సన్యసిస్తే మంచి ఫలితం వస్తుందనుకుంటున్నావా? అదంతా వొట్టిది అంటున్నాడు వేమన. ‘సంప్రాప్తే సన్నిహితే కాలే నహి నహి రక్షతి డుకృఙ్ కరణే’ అన్నాడు శంకరాచార్యులు ‘భజ గోవిందం’ స్తోత్రంలో. మృత్యువు నిన్ను సమీపించినప్పుడు లౌకికమైన వ్యాకరణ సూత్రాలు వల్లించి లాభం లేదు. దైవ ధ్యానం చేసుకో! అంటే గోవిందుణ్ని భజించు అని సూచిస్తున్నాడు. ధాతు పాఠంలో డుకృఙ్ కరణే అంటే చేయుట అని. ఈ సూత్రాన్ని పదే పదే అనటం కాదు ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం ముఖ్యం అని సారాంశం. ‘భజ గోవిందం’ స్తోత్రాన్ని గానకోకిల సుబ్బలక్ష్మి ఆలపిస్తుంటే కలిగే వైరాగ్య స్ఫూర్తి అంతా ఇంతా కాదు. ఇక్కడ వేమన్న చెప్తున్న సన్నివేశం దాదాపు ఇట్లాంటిదే. ‘‘సన్యసించేదెట్లు?’’ అంటున్నాడు. ఇంతకూ సన్యాసమంటే ఏమిటి? సన్యాసమంటే త్యాగపూర్వకమైన జ్ఞాన యోగాన్ని అవలంబించడం. కోరికలకు సంబంధించిన పనులను వదిలెయ్యటం. ఏవో కారణాల వల్ల సన్యసించడం కాకుండా ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం కోసం స్వీకరిస్తే అది నిజమైన సన్యాసమవుతుంది. చావు భయంతో చేసే సన్యాసం వల్ల ప్రయోజనం లేదు. దానివల్ల గత పాపాలు పోవు. పాపమంటే ఏమిటి? పాపమంటే అధర్మ కృతం. దీని నుంచి తాత్కాలికంగా తప్పించుకోవచ్చునేమో గాని చివరకది శిక్షించక మానదంటున్నాడు వేమన. కాబట్టి పాపం చేసేముందు కాస్త జాగ్రత్తగా ఉండటం మేలు అనేది వేమన్న సందేశం.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: చింతమానుకొనను జేరిన నలకాంత వింత చూపి చనును విడువరాదు పంతగించి దాని బట్టిననే మేలు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: మనసు విపరీతమైన చంచంల స్వబావం కలది. వింతలు విడ్డూరాలు చూపి తప్పు దారులు పట్టించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. కావునా మనస్సునెపుడు స్థిరముగా నిలిపి మన స్వాధీనములో ఉంచుకోవాలి.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చిక్కియున్న వేళ సింహంబునైనను బక్కకుక్క కరచి బాధచేయు బలిమి లేనివేళ బంతంబు చెల్లదు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: అడవికి మృగరాజు అయిన సింహం చిక్కిపోయి ఉంటే వీధిన పోయే బక్క కుక్క కూడా భాద పెడుతుంది. అందుకే తగిన బలము లేని చోట పౌరుషము ప్రదర్శించరాదు.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చిత్త శుద్ధి కలిగి చేసిన పుణ్యంబు కొంచమైన నదియు గొదవుగాదు విత్తనంబు మఱ్ఱి వృక్షంబునకు నెంత విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: మంచి మనసుతొ చేసిన చిన్న పనియైన మంచి ఫలితాన్నిస్తుంది. పెద్ద మర్రిచెట్టుకి కూడ విత్తనము చిన్నదేకదా!
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి: చిత్తశుద్ధిగ నీకు సేవ జేసెదగాని పుడమిలో జనుల మెప్పులకు గాదు జన్మ పావనతకై స్మరణ జేసెదగాని, సనివారిలో బ్రతిష్ఠలకు గాదు ముక్తికోసము నేను మ్రొక్కి వేడెదగాని దండిభాగ్యము నిమిత్తంబుగాదు నిన్ను బొగడ విద్య నేర్పితినే కాని, కుక్షి నిండెడు కూటి కొరకు గాదు పారమార్థికమునకు నే బాటుపడితి గీర్తికి నపేక్ష పడలేదే కృష్ణవర్ణ! భూషణ వికాస! శ్రీ ధర్మపుర నివాస! దుష్టసంహార!నరసింహ! దురితదూర!
ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి భావం: నల్లనయ్యా! చిత్తశుద్ధితోనే నీకు సేవ చేశానే కానీ, లోకం మెప్పుకోసం కాదు. జన్మపావనం కావాలనే నీ నామస్మరణ చేశాను కానీ, పేరు ప్రతిష్ఠల కోసం కాదు. ముక్తికోసమే నిన్ను వేడుకొన్నానే తప్ప, భోగభాగ్యాలకు ఆశపడలేదు. విద్య నేర్పుతూ నిన్ను పొగడొచ్చు అనుకొన్నా కానీ, కూటికోసమైతే కాదు. పారమార్థికం కోసమే నా ఆరాటమంతా, కీర్తికోసం కాదు!
2
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: చిప్పలోన బడ్డ చినుకు ముత్యంబయ్యె నీటబడ్డ చినుకు నీళ్ళగలసె ప్రాప్తమున్నచోట ఫలమేల తప్పురా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: వర్షపు చినుకు ముత్యపు చిప్పలో పడితే మంచి ముత్యంగా తయారవుతుంది. అదే చినుకు సముద్రంలో పడితే ఒక నీటి బొట్టై తన అస్థిత్వాన్నె కోల్పోతుంది. అదే విధంగా మనకు ప్రాప్తం ఉన్నప్పుడు ఫలం తప్పకుండా లభిస్తుంది.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: చిలుకనొక రమణి ముద్దులు చిలుకను శ్రీరామ యనుచు శ్రీపతి పేరుం బిలిచిన మోక్షము నిచ్చితి వలరగ మిము దలచు జనుల కరుదా కృష్ణా!
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: ఒక స్త్రీ తన పెంపుడు చిలుకకు శ్రీరామా అని విష్ణుమూర్తి పేరును ముద్దుముద్దుగా పలికేలా నేర్పింది. ఆ చిలుకకు అలా నేర్పినంత మాత్రానే ఆమెకు మోక్షం ఇచ్చావు. కనుక నిన్ను నిరంతరం ప్రార్థించేవారికి మోక్షం లభించటం అనేది అరుదుకాదు. అది చాలా తేలికైన విషయం. ఎవరి పనులు వారు నిర్వహించుకుంటూ మనసులో భగవంతుడిని ధ్యానించటం వల్ల మనసు ప్రశాంతంగా ఉంటుంది. పనే పరమాత్మ అనే దానిని ఒంట బట్టించుకుని పనిలో దేవుడిని చూస్తే అందులో రాణించగలుగుతారు. అంటే ఏ పని చేయాలన్నా మానసిక పరిశుభ్రత అవసరం. అలాగే దేవుడిని కేవలం రెండు అక్షరాలతో పలికితేనే చాలు చేసే ప్రతిపనిలో ఆయన తోడు ఉంటాడని కవి ఈ పద్యంలో వివరించాడు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: చిలుకనోరుగట్టి చిత్తజుమెడగటి కచ్చడంబు బిగియగట్టికొన్న మనసు వశముగాదె? మహినేమి పాపమో? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: తీయగా పలికే నోటిని నొక్కి, మన్మథుని నిగ్రహించడానికి గోచి బిగించి కట్టినా మనసు మన మాట వినదు. ఇదెక్కడి కర్మరా నాయనా?
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: చిలుకయొక రమణి ముద్దుగ చిలుకను శ్రీరామయనుచు శ్రీపతిపేరం బిలిచిన మోక్షమునిచ్చితి వలరగనిను దలచుజనుల కరుదా కృష్ణా
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: శ్రీకృష్ణా!ఒకవనిత తనుముద్దుగా పెంచుకున్నచిలుకకు నీవిష్ణునామాలలో ఒకటైన రామనామమును పెట్టినేర్పించిపిలిచిన మోక్షమిచ్చితివి.నిన్నునమ్మిన వారికిమోక్షము రాకుండునా?కృష్ణశతకం
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చుక్కల నెన్నగ వచ్చును గ్రక్కున భూరేణువులను గణుతింప నగున్ జొక్కపు నీగుణ జాలము నక్కజమగు లెక్కపెట్ట నజునకు కృష్ణా
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: శ్రీకృష్ణా!ఆకాశంలో నక్షత్రాలులెక్కపెట్టవచ్చేమో!భూమిమీదఉండే ఇసుక రేణువులను లెక్కించవచ్చేమో!అవిచెయ్యలేనివైనా చెయ్యచ్చేమో!నీగుణములను మాత్రమూ బ్రహ్మకూడా లెక్కపెట్టలేడు.
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: చుట్టు గోడబెట్టి చెట్టు చేమయుగొట్టి ఇట్టునట్టు పెద్ద ఇల్లుకట్టి మిట్టిపడును మీది పట్టేల యెఱుగడో విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: పెద్ద పెద్ద గోడలతో, చెట్లు కొట్టేసిన కొయ్యలతో, మంచి ఇటుకులతో ఇల్లు కట్టి అదే శాశ్వతమని ఆనందిస్తూ ఉంటారు. కట్టినవాళ్ళె శాశ్వతంగా ఉండరు అనే సత్యాన్ని తెలుసుకోలేరు.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి: చురికితోడగోయ జొప్పడునేకాని దానిపిడినిగోయ దరమె నీకు? తెలివిలేనిమేని బలమేమి చేయును? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము: దేన్నైన కోయాలంటే కత్తితో చేయాలికాని దాని పిడితో చేయలేము. పిడి పట్టుకొనడానికి ఉపకరిస్తుంది కాని కోయడానికి కాదు. అదే విధంగా ఏదైనా సాధించాలంటే తెలివి ఉండాలి కాని దేహ బలంతో ఏమి చేయలేము. దేహము మనకు పిడిలాంటిది మాత్రమే.
3
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి: చూపుము నీరూపంబును పాపపు దుష్కృతము లెల్ల బంకజనాభా పాపుము నాకును దయతో శ్రీపతి నిను నమ్మినాడ సిద్ధము కృష్ణా లక్ష్మీపతీ!
ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము: కృష్ణా! నిన్నే నమ్ముకున్నాను. నాకు నీ రూపాన్ని చూపు. తామర నాభియందు కల వాడా! బ్రహ్మకు తండ్రీ ! నేను చేసిన కర్మల పాపములను పోగొట్టు తండ్రీ!
4
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి: చెట్టుపాలు జనులు చేదందు రిలలోన ఎనుపగొడ్డు పాలదెంత హితవు పదుగురాడుమాట పాటియై ధరజెల్లు విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము: ఈ ప్రపంచములో జనులు చెట్లపాలు మంచివి గావందురు. గేదెపాలు వారికి హితముగా నుండును. ఈ ప్రపంచములో పదిమందీ ఆడుమాటయే చెల్లును.
6
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: చెడిన మానవులని చేపట్టి రక్షింప కడకు జేర్చునట్టి ఘనులు తలప విబుభ జనులు గాంత్రు విశ్వేశు సన్నిధి విశ్వదాభి రామ వినురవేమ
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం: చేడ్డవారిని ఆదరించి వారికి మంచి చేడులు చేప్పి, మంచివారిగా మార్చిన వారిని భగవంతుడు మెచ్చి తన దగ్గర చేర్చుకుంటాడు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన పోతన పద్యాలులోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి: చెడు గరులు హరులు ధనములు చెడుదురు నిజసతులు సుతులు చెడుచెనటులకున్ జెడక మనునట్టి సుగుణులకు జెడని పదార్దములు విష్ణు సేవానిరతుల్
ఇచ్చిన పోతన పద్యాలులోని పద్యానికి అర్ధం: చెడుగుణములు గలవారికి ఏనుగులు,గుర్రములు,ధనము, భార్యా,పుత్రులు సర్వము నశించును.విష్ణువునునమ్మి ధ్యాన్నించువారికి ఏవీచెడకుండుటయేగాక ముక్తులగుదురు.
5
['tel']
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి: చెడుగుణంబులెల్ల జేపట్టి శిక్షించి పరమపదవి సిద్దపడగ జూపు నట్టి గురుని వేడి యపరోక్షమందరా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం: మనలో ఉన్న చెడ్డ గుణాలను పోగోట్టి, మంచి మాటలు చెప్పి, మనల్ని మార్చి, మనయొక్క జీవితాశయాన్ని చూపగల గురువుని సేవించాలి.
1
['tel']