text
stringlengths 0
1.67M
|
|---|
अत्यद्भुतमिदं कर्म पार्थस्यामिततेजसः । KK03-04-046-001a |
निःक्षत्रियेयं वसुधा भार्गवेण कृता पुरा । |
नक्षत्रे स्नातं भवति अथो चित्रोऽसानि इति । विशाखायोः |
वृन्दावनमितः स्थानात्तस्माद्गच्छाम मा चिरम् । |
भूतक्षयकरी घोरा सर्वभूतक्षयङ्करी ॥ ४५.१२॥ |
इति सम्परिपृष्टोऽहं तेन विप्रेण माधव |
सभाया ब्रह्मणो ऽधस्तात् सहस्राणि चतुर्दश । |
ततो वर्षशतेऽतीते तस्य तुष्टो जनार्दनः ॥ |
१७९० तमः वर्षः ग्रेगोरी-कालगणनायाम् एकः साधारण-वर्षः आसीत्। |
इन्द्रियार्थेषु सक्तस्स स्वकार्यात्परिहीयते |
ततोऽपितर्विवस्वांश्च ततः सूनुर्विवस्वतः मनुरिक्ष्वाकुशर्याती नृगो धृष्टः प्रषध्रकः ॥ १,१३८.२ ॥ |
त्रिमुखं षड्भुजं दीप्तमर्कज्वलनमूर्धजम् । KK03-09-175-051c |
बिसतन्तुस्वरूपां तां बिन्दुत्रिवलयां प्रिये । |
भ्रुवोर्मध्ये न्यसेद्दिव्यं मौक्तिकं मुनिसत्तमाः।। |
वेदगम्यः परोऽचिन्त्य इति पौराणिका विदुः |
तस्य दोषस्य मोक्षाय कामबीजं क्षितौलिखेत् । |
सूचीमुखैः कृष्णवक्रैःर्भुज्यते कल्पसंस्थितिम् ।। ७-२० ।। |
अथवेति । । ज्ञातार्क्ष्णेद्रेति । । अन्यथा त्वामित्यनुवादाष्ट्यआपत्तिरिति भावः । सामान्यज्ञा२।६। |
संसारार्णवमग्नानां जन्तूनामेकमोचनम् ॥ कूर्म्प्_१,११।२० ॥ |
मृत्यवे दातुकामोऽद्य सत्यवागनसूयकः । |
मनोऽम्बुजविहारिणीं परशिवस्य वामाङ्कगाम् । |
ण" णिएह" तुंगछाया लहु मरणं तस्स निदिह ॥ १४०॥ |
‘आत्मवत् सर्वभूतेषु’ इत्यस्य अनुसन्धानं विधेयम् । अर्थात् सर्वेषु भूतेषु एकस्य आत्मतत्वस्य एव दर्शनं करणीयम् । बौद्धिकहिंसा यदा मानवस्य व्यवहारे अन्तर्भवति, तदा अन्यस्मात् प्राप्तं कष्टम्, अपमानं च तस्य बुद्धौ उत्तेजनां नोद्भावयति । |
उपसेदुर् दशग्रीवं गृहीत्वा राक्षसाः कपिम् ॥ |
र्ग्व्_३।२६।(१३८ब्): कृत।अञ्जलिपुटो।भूत्वा।स्तवम्।ताभिः।प्रयोजयेत्।॥ |
सर्वमात्मकृतं कर्म लोकवादो ग्रहा इति ॥ 008c |
कौबेरमधिजग्राह दिव्यमस्त्रं महाबलः ॥ KK03-03-041-042c |
--- title: ००९ --- मत्स्य उवाच। एवं श्रुत्वा पुनः प्राह पुनरेव जनार्दनम्। पूर्वेषां चरितं ब्रूहि मनूनां मधुसूदन ।। मन्वन्तराणि सर्वाणि मनूनां चरितञ्च यत्। प्रमाणञ्चैव कालस्य तच्छृणुष्व समाहितः।। ९.१ ।। एकचित्तः प्रशान्तात्मा श्रृणु मार्तण्डनन्दन। यामा नाम पुरा देवा आसन् स्वायम्भुवान्तरे।। ९.२ ।। सप्तैव ऋषयः पूर्वे ये मरीच्यादयः स्मृताः। आग्नीध्रश्चाग्निबाहुश्च सहः सवन एव च।। ९.३ ।। ज्योतिष्मान् द्युतिमान् हव्यो मेधा मेधातिथिर्वसुः। स्वायम्भुवस्यास्य मनोर्दशैते वंशवर्द्धनाः।। ९.४ ।। प्रतिसर्गमिमे कृत्वा जग्मुर्यत्परमम्पदम्। एतत् स्वायम्भुवं प्रोक्तं स्वारोचिषमतः परम्।। ९.५ ।। स्वारोचिषस्य तनयाश्चत्वारो देववर्चसः। नभो नभस्य प्रसृति भानवः कीर्तिवर्द्धनाः।। ९.६ ।। दत्तो निश्च्यवनस्तम्बः प्राणः कश्यप एव च। और्वो बृहस्पतिश्चैव सप्तैते ऋषयः स्मृताः।। ९.७ ।। देवाश्च तुषिता नाम स्मृताः स्वारोचिषेऽन्तरे। हवीन्द्रः सुकृतो मूर्तिरापोज्योतिरयस्मयः।। ९.८ ।। वसिष्ठस्य सुताः सप्त ये प्रजापतयः स्मृताः। द्वितीयमेतत्कथितं मन्वन्तरमतः परम्।। ९.९ ।। औत्तमीयं प्रवक्ष्यामि तथा मन्वन्तरं शुभम्। मनुर्नामौत्तमिर्यत्र दशपुत्रानजीजनत्।। ९.११ ।। ईष ऊर्जश्च तर्जश्च शुचिः शुक्रस्तथैव च। मधुश्च माधवश्चैव नभस्योऽथ नभास्तथा।। ९.१२ ।। सहः कनीयानेतेषामुदारः कीर्त्तिवर्द्धनः। भावनास्तत्र देवाः स्युरूर्जाः सप्तर्षयः स्मृताः।। ९.१३ ।। कौकुरुण्डिश्च दाल्भ्यश्च शङ्खः प्रवहणः शिवः। सितश्च सस्मितश्चैव सप्तैते योगवर्द्वनाः।। ९.१४ ।। मन्वन्तरं चतुर्थं तु तामसं नाम विश्रुतम्। कविः पृथुस्तथैवाग्निरकपिः कपिरेव च।। ९.१५ ।। तथैव जल्पधीमानौ मुनयः सप्तनामतः। साध्या देवगणा यत्र कथितास्तामसेऽन्तरे।। ९.१६ ।। अकल्मषस्तथा धन्वी तपोमूलस्तपोधनः। तपोरति तपस्यश्च तपोद्युति परन्तपौ।। ९.१७ ।। तपोभागी तपोयोगी धर्माचाररताः सदा। तामसस्य सुताः सर्वे दश वंश विवर्द्धनाः।। ९.१८ ।। पञ्चमस्य मनोस्तद्वद्रैवतस्यान्तरं श्रृणु। ऐन्द्रबाहुः सुबाहुश्च पर्जन्यः सोमपो मुनिः।। ९.१९ ।। हिरण्यरोमा सप्ताश्वः सप्तैते ऋषयः स्मृताः। देवाश्चाभूतरजसस्तथा प्रकृतयः शुभाः।। ९.२० ।। अरुणस्तत्वदर्शी च धृतिमान् हव्यवान् कविः। युक्तो निरुत्सुकः सत्वो निर्मोहोऽथ प्रकाशकः।। ९.२१ ।। धर्मवीर्यबलोपेता दशैते रैवतात्मजाः। भृगुः सुधामा विरजाः सहिष्णुर्नाद एव च।। ९.२२ ।। विवस्वानतिनामा च षष्ठे सप्तर्षयोऽपरे। चाक्षुषस्यान्तरे देवा लेखा नाम परिश्रुताः।। ९.२३ ।। ऋभवोऽथ ऋभाद्याश्च वारिमूलादिवाकसः। चाक्षुषस्यान्तरे प्रोक्ता देवानां पञ्चयोनयः।। ९.२४ ।। रुरुप्रभृतयस्तद्वच्चाक्षुषस्य सुता दश। प्रोक्ताः स्वायम्भुवे वंशे ये मया पूर्वमेव तु।। ९.२५ ।। अन्तरं चाक्षुषं चैतन्मया ते परिकीर्त्तितम्। सप्तमं तत् प्रवक्ष्यामि यद्वैवस्वतमुच्यते।। ९.२६ ।। अत्रिश्चैव वसिष्ठश्च कश्यपो गौतमस्तथा। भरद्वाजस्तथायोगी विश्वामित्रः प्रतापवान्।। ९.२७ ।। जमदग्निश्च सप्तैते साम्प्रतं ये महर्षयः। कृत्वा धर्म्मव्यवस्थानं प्रयान्ति परमम्पदम्।। ९.२८ ।। साध्या विश्वे च रुद्राश्च मरुतो वसवोऽश्विनौ। आदित्याश्च सुरास्तद्वत् सप्तदेवगणाः स्मृताः।। ९.२९ ।। इक्ष्वाकुप्रमुखाश्चास्य दशपुत्राः स्मृता भुवि। मन्वन्तरेषु सर्वेषु सप्त सप्त महर्षयः।। ९.३० ।। कृत्वा धर्म्मव्यवस्थानं प्रयान्तिपरमम्पदम्। सावर्ण्यस्य प्रवक्ष्यामि मनोर्भावि तथान्तरम्।। ९.३१ ।। अश्वत्थामा शरद्वांश्च कौशिको गालवस्तथा। शतानन्दः काश्यपश्च रामश्च ऋषयः स्मृताः।। ९.३२ ।। धृतिर्वरीयान् यवसः सुवर्णो वृष्टिरेव च। चरिष्णुरीड्यः सुमतिर्वसुः शुक्रश्च वीर्यवान्।। ९.३३ ।। भविष्या दशसावर्णेर्मनोः पुत्राः प्रकीर्त्तिताः। रौच्यादयस्तथान्येऽपि मनवः सम्प्रकीर्तिताः।। ९.३४ ।। रुचेः प्रजापतेः पुत्रो रौच्यो नाम भविष्यति। मनुर्भूतिसुतस्तद्वद् भौत्यो नाम भविष्यति।। ९.३५ ।। ततस्तु मेरुसावर्णिर्ब्रह्मसूनुर्मनुः स्मृतः। ऋतश्च ऋतधामा च विष्वक्सेनो मनुस्तथा।। ९.३६ ।। अतीतानागताश्चैते मनवः परिकीर्तिताः। षडूनं युगसाहस्रमेभिर्व्याप्तं नराधिप।। ९.३७ ।। स्वेस्वेऽन्तरे सर्वमिदमुत्पाद्य सचराचरम्। कल्पक्षये विनिर्वृत्ते मुच्यन्ते ब्रह्मणा सह।। ९.३८ ।। एते युगसहस्रान्ते विनश्यन्ति पुनः पुनः। ब्रह्माद्या विष्णुसायुज्यं याता यास्यन्ति वै द्विजाः।। ९.३९ ।। |
वेदशास्त्रप्रमाणं च प्रमाणं तु सनातनम् |
साधकानां साधनादिसौकर्यार्थं, मातृरूपेणानिशं ध्यायते पूज्यते च । |
ऐन्द्रवारुणवायव्ययाम्या वै नैऋतास्तथा ।। ४९.४८ ।। |
अनुवृत्तिः अङ्गस्य, आमि |
ततः कनकवर्मा तौ ज्ञातार्तिः सोऽस्य दारकौ । |
यत्र क्व च ते मनो दक्षं दधस उत्तरम्। |
एवं च तच्छब्दानुपादाने ऽत्र साकाङ्क्षत्वम् । |
ईशानं मध्यतो ज्ञेयं चिन्तयेद्भक्तितत्परः ॥ |
भवितास्मि वीर सुगतौ प्रतिमः विभजिष्य धर्मममलं जगतः ॥ ३२७ ॥ |
कामक्रोधोद्भवं वेगं स युक्तः स सुखी नरः ॥ भगवद्गीता५.२३ ॥ |
ताँस्तास्वासक्तहृदयान् पीतमैरेयविह्वलान् । |
द्वारं यश्चन्द्र मास्तं यः प्रत्याह तमतिसृजतेऽथ य एनं न प्रत्याहतमिह |
द्रष्टा स्रष्टा तपस्वी च विग्रही तापसप्रियः । |
सर्वत्र मेलापकृत् सकलस्यास्य वेद्यवेदकादिराशेः |
त्वं हि शक्तो भयात्त्रातुं यस्य कस्यचिदाहवे । 030a |
एवं विशेषतन्त्राणि दुर्गायाः कथितानि वाम्। |
068c समां कक्षां धारयतो यतः सत्यं ततोऽधिकम् |
समाप्य च यथायोग्यमनुज्ञाय गुरुं ततः । |
विनिर्गतो गोपवधूसमूहः । |
चतुश्चत्वारिंशत्तमोऽध्यायः। |
सम्मतेर्ऽथे ऽभिनत्तिऽ इत्यादावदोषाच्च। |
ब्रह्मणो बालकानां च व्युत्पत्तिः कथिता मुने ।। |