text
stringlengths 0
1.67M
|
|---|
भाष्पोदाहृतश्रुत्यपेक्षया स्वोदाहृतश्रुतिस्थात्मपुरुषपद्यस्तत्वेनस्पष्टमिति भावः । ननु तर्हि |
विश्वनाथः दुर्वाससो हेतोर् अरिणा रचितं यद् दुरन्तं कृच्छ्रं शापलक्षणम्, तस्मात् सकाशान् नोऽस्मान् वने एत्य जुगोप । यः शिष्याणाम् अयुतस्य अग्रे अग्रपङ्क्तौ भुङ्क्ते । शाकम् एवान्नं तस्मिन् पात्रेऽवशिष्टम् उपयुज्य जग्ध्वा, यत उपयोगात् सलिले विनिमग्नो मुनीनां सङ्घास् त्रिलोकीं तृप्ताम् अमंस्त । एवं हि भारते कथाकदाचिद् दुर्वाससो दुर्योधनेनातिथ्यं कृतम् । तेन च परितुष्टेन वरं वृणीष्वेत्य् उक्ते दुर्वाससः शापात् पाण्डवा नश्येयुर् इति मनसि विधाय दुर्योधनेनोक्तंयुधिष्ठिरोऽस्मत्कुलमुख्यः, ततस् तस्यापि भवतैवं शिष्यायुतसहितेनातिथिना भवितव्यम्, किन्तु द्रौपदी यथा क्षुधया न सीदेत् तथा तस्यां भुक्तवत्यां तद्गृहं गन्तव्यम् इति । ततश् च तथैव दुर्वाससि प्राप्ते परमादरेण युधिष्ठिरेण माध्याह्निकं कृत्वा आगम्यताम् इति विज्ञापितो मुनिसङ्घोऽघमर्षणाय जले निममज्ज । तत्र चिन्तातुरया द्रौपद्यां स्मृतमात्रः श्रीकृष्णः अङ्कस्थां रुक्मिणीं हित्वा तत्क्षणम् एव भक्तवत्सल आगतः । तया चावेदिते वृत्तान्ते भगवतोक्तम्, द्रौपद्य् अहं बुभुक्षितोऽस्मि प्रथमं मां भोजय । तया चातिलज्जयोक्तंअहो मदीयम् अभाग्यं भाग्यं च । यतस् त्रैलोक्यनाथो यज्ञपुरुषो मद्गृहम् आगतो भोजनं प्रार्थयतीति मनसि विधायोक्तंस्वामिन् ! मद्भोजनपर्यन्तम् अक्षय्यम् अन्नं सूर्यादत्तस्थाल्यां मया च सर्वान् भोजयित्वा भुक्तम्, अतो नास्त्य् अन्नम् इत्य् अश्रुपातं चकार । तथाप्य् अतिनिर्बन्धेन पाकस्थालीम् आनय्य तत्कण्ठलग्नशाकान्नः प्राश्योक्तं भोक्तुं मुनिसङ्घम् आह्वयेति । अथ भीमं च प्रहितवान् । भीमेन गत्वोक्तंस्वामिन् भोजनार्थम् आगम्यताम् । कथं विलम्बं क्रियते ? स च तावता अतितृप्तः वृथापाकभयात् पलायित इति ॥११॥ |
अहिरेव ह्यहेः पादान्पश्यतीति निदर्शनम् । 013a |
य इदं शृणुयान्मर्त्यः सम्यक्छ्रद्धासमन्वितः ॥ |
उत्तिष्ठ तात त इमे शिशवो वयस्याः |
षट्कोणं चैव वायव्ये पद्माकारं तथोत्तरे ॥ १०६ ॥ |
तत्पार्श्वयोः प्रकर्तव्यं वृञ्जनालयमुत्तमम् |
नानातीर्थादाहृतं च तोयमुष्णं मया कृतम् । स्नानार्थं च मया दत्तं गृह्यतां० ॥ |
साधनं प्राणवायुनां पश्चाद् वक्ष्यामि तत्वतः । |
विष्णुस्तेषां प्रणेता च प्रभुत्वे च व्यवस्थितः |
हृदयं चिन्तयेच्चापि तथा हृदयबन्धनम् |
श्रीपादुकाधःस्थलगोपिगोप्यः |
अलम्पुषा कुहूश्चैव शाङ्खिनी दश नाडयः । |
धर्मसत्यप्रधानाश्च सत्यं सद्विषयान्वितम् । 007a |
ततः त्रिधाभ्रकद्रुतिः // रध्य्त्_१.४५९४७८:५३ // |
कृषिकर्मवाणिज्यप्रयोगा युक्तमनाश्च ते ऽनिशमार्याः ॥ १८० ॥ |
मार्गमासे जले स्थित्वा कन्दमूलफलाशनः ।। |
संहृष्टहृदया नित्यं सन्त्यक्तपितृसौहृदा ॥ ३५ ॥ |
तत्र लिङ्गेन पीठस्य पीठेन शिलाया व्याप्तिस्तावत् क्रमेण |
आगामिनः जुलै 31तमदिनाङ्कात् अगस्त 6 दिनाङ्कं यावत् संस्कृतसप्ताहः। 3 दिनाङ्के संस्कृतदिवसः। संस्कृतसम्बन्धे जनजागरणाय एषः कार्यक्रमः। प्रतिवर्षं सभा शोभायात्रा प्रदर्शिनी इत्यादिरूपेण बहुविधाः कार्यक्रमाः भवन्ति स्म। परन्तु कोरोनाकारणेन एतस्मिन् वर्षे न शक्याः। तथा चेत् कथम् आचरणीयः इति प्रश्नः। यथा कुञ्चिकारहितः तालः न भवति तथा परिहाररहिता समस्या अपि न भवति। ट्विटर, फेसबुक्, वाट्साप्, इन्स्टाग्राम इत्यादीनां सामाजिकमाध्यमानाम् (Social Media) उपयोगेन |
वर्णराशिर् अहं भद्रे स्वयम्भूर् जगतः पतिः । |
नारद आह- "नास्याः शीलखण्डेन दोषो भविष्यति न च पतिविरहः । |
सुब्बूरामस्य मेघोदये विभाण्डपुत्रो बालब्रह्मचारी ऋष्यशृङ्गः राज्ञो लोमपादस्यानुरोधेन तस्य राज्ये मेघान् वर्षयति । राजा स्वकन्यां तस्मै समर्पयति । १९७० ख्रीष्टाब्दे संस्कृतप्रतिभायाः द्वितीयविलासे प्रकाशितम् । |
अश्वप्लुतं माधवगर्जितं च स्त्रीणां च चित्तं पुरुषस्य भाग्यम् । |
एवं दीक्षा प्रकर्तव्या पूजा चैव यताक्रमम् । |
विशल्यया महौषध्या दिव्यमन्त्रप्रयुक्तया |
जरासन्धेन सहिता ये न जेयाः सुरैरपि ॥ भ्म्ज्_१९।१००५ ॥ |
अथैनं छिन्नधन्वानं त्वरमाणो महारथः |
इति अस्यार्थः-कलाकामयोर्मध्यस्य विसर्गस्य यः प्राणश्चैतन्यं |
जीर्णज्वरे गुडूचीक्वाथः पित्तज्वरे पर्पटक्वाथश्च |
-हिरण्मय-हिरण्यय- |
अस्य क्षेत्रस्य रक्षार्थं स्मृतं गणचतुष्ट यम् ।। २९ ।। |
अद्य ते तलनिष्पिष्टं सिंहेनेव बलीयसा । |
नारीं कामयते कामी बन्धः स्याद् विपरीतकः ॥ मिन्स्द्_९४ ॥ |
पुनः श्राद्धं त्वया कार्यं पितॄणां तृप्तिदायकम् ।। ४३।। |
सङ्ग्रामं तुमुलं घोरं जयं चैव महात्मनः |
ॐ वेदरूपो वेदज्ञ ऋग्यजुःसाममूर्तिमान् । |
ब्रह्मणो वचनं श्रुत्वा तं प्रणम्य सुराः प्रिये।। |
गन्धाक्षताद्यैर्दधिदुग्धभोगै- |
क्षीरोदं प्रययौ शीघ्रं रथमारुह्य सुंदरम् । |
कामक्रोधसमुत्थानि त्यजेथा व्यसनानि च। |
३१।७५ (स्त्।इइ) अस्मि(म्) खलु महासिंहनादिके धर्मपर्याये भाष्यमाणे ऽयं त्रिसहस्रमहासहस्रो लोकधातुस् त्रिकृत्वः कम्पितः सङ्क(ं)पितः सम्प्रकम्पितः चलितः सं(च)लितः सम्प्रचलितो व्यथितः संव्यथितः सम्प्रव्यथितः क्षुभितः सङ्क्षुभितः सम्प्रक्षुभितः ॥ |
सूर्यद्वारा - देवयानमार्गः (अर्चिरादि) - अनेन गमनेन पुनर्जन्म न विद्यते |
यवगोधूमान्नानि च गोक्षीरं मस्तु च विशेषात् ॥ ग्र्ह्त्_१९।४३ ॥ |
मरुतावधूतकलधौत- कमलमकरन्दगन्धिना । |
तथा व्यापकं भवति तेजः व्याप्यम् अबादिद्वयम् ॥ प्स्भ्_२।५:२३ |
ब्रह्मणासौ समादिष्टो दक्षः सृष्ट्यर्थमादितः । |
स्थिताः । त्वच्चिदात्मिकां सत्तां विना हि कथमेते त्वत्तो विश्वहेतोरुदियुः । |
देवेन्द्रस्य ब्रह्महत्ययोपद्रुतौ नहुषशापययातिभूषण्यवृत्तान्तवर्णनंनाम |
चिपिडनाशमनर्घ्यभूषां रक्तां वह्निमरुणांशुकमीशमीडे ॥ उपरितन |