inputs
stringlengths 135
2.43k
| targets
stringlengths 111
2.26k
| template_id
int64 1
18
| template_lang
stringclasses 1
value |
|---|---|---|---|
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మనసునంటి నిలిచి మనసున సుఖియింప
గడకు మోక్షపదవిగనకపోడు
చెట్టుబెట్ట ఫలము చేకూరకుండునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
చెట్టునాటిన వెంటనే ఎక్కడైనా కాయ కాస్తుందా? కొంతకాలం ఆగాల్సి ఉంటుంది. అలా ఆగితే తప్పకుండా ఫలం పొందవచ్చును. అదే విధంగా స్థిరంగా కొంత కాలం మనస్సును భగవంతునియందు నిమగ్నం చేసిన మోక్షం దొరుకుతుంది. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మనసులోన నున్న మమతలన్నియు గోసి
దృఢము చేసి మనసు తేటపరచి
ఘటము నిల్పు వాడు ఘనతర యోగిరా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
మనసులోని అహంకారాన్ని తొలగించుకోవాలి. మనసును స్థిరపరచుకోవాలి, శుభ్రపరుచుకోవాలి. అట్లా మనసును ఉంచుకొని దేహాన్ని అదుపు చేసుకోగలిగినవాడే నిజమైన యోగి అవుతాడు అంటున్నాడు వేమన.
మనసు అంటే చిత్తం, హృదయం అని అర్థాలున్నా తాత్వికంగా చెప్పాలంటే ఇది జీవాత్మ కంటే భిన్నమైన జ్ఞాన జనక ద్రవ్యం. దీనికి మనన ధర్మం ఉంటుంది. దీనికో రూపం ఉండదు కాబట్టి ఇంద్రియాల ద్వారానే వ్యక్తమౌతుంది. లోకంలో ప్రేమికులు మనసును పారేసుకున్నామంటారు. ఇది కవితాత్మకంగా చెప్పడం. నిజానికి పారేసుకునేది తలపులనే కాని మనసుని కాదు.
మమత అంటే నాది అనే అభిమానం. దీనిని నిర్దాక్షిణ్యంగా తీసేసుకోవాలి. కోసి అనే మాట వాడాడు వేమన. దృఢం చేసి అంటే పటిష్ఠ పరచుకొని. తేట అంటే స్వచ్ఛత, నిర్మలత్వం. తేట అంటే ఒక పదార్థంలోని సారం. ద్రవ పదార్థాలపైన తేరే భాగాన్ని తేట అంటారు. అట్లా పరిశుభ్రమైన మనస్సుతో శరీరాన్ని నిర్వహించుకోవాలి. ఇక ఘటం. ఘటం అంటే కుండ. ఇది దేహానికి సంకేతం. ఘటం అనేది శరీరానికి వేదాంత పరిభాష. ఘటం అంటే కుంభకం అనే ఒక ప్రాణాయామ భేదం కూడ.
ఘనం అంటే దృఢత్వం, దిటవు అని అర్థాలు. గట్టిదైన అని. తోడుకొన్న పెరుగులో పైదీ కిందదీ కాక నడిమి గట్టి భాగాన్ని ఘనం అంటారు. ఘనతరం అంటే మరింత గట్టిదని. యోగ సాధనకు ముందుగా కావల్సినవి నిర్మమమత్వం, మానసిక నిర్మలత్వం. ఇవి పూజకు ముందు ఇల్లు అలకటం లాంటివి. ‘మనసులోన నున్న మర్మమెల్ల దెలసి, దిట్టపరచి మనసు తేటజేసి అనేవి పాఠాంతరాలు. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
మనసులోని ముక్తి మఱియొక్కచేటను
వెదకబోవువాడు వెఱ్ఱివాడు
గొఱ్ఱె జంకబెట్టి గొల్ల వెదకురీతి
విశ్వదాభి రామ వినురవేమ | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
మనస్సె ముక్తి మార్గం. అది తెలియక మూర్ఖులు దేవాలయలకి, పుణ్యక్షేత్రాలకి, తీర్ధయాత్రలికి తిరుగుతూ ఉంటారు. అది గొర్రె పిల్లని చంకలో పెట్టుకుని ఊరంత వెతికినట్టు ఉంటుంది. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మరణమన్న వెఱచి మది కలంగగనేల
నిరుడు ముందటేడు నిన్న మొన్న
తనువు విడుచి నతడు తనకన్న తక్కువా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
మరణం గురించి అంతలా ఎందుకు భయపడతారు. యుగయుగాలుగా మనకన్నా మహమహులెందరో మరణిస్తానే ఉన్నారు కదా? వారెం చేయలెకపొయిన దాన్ని మీరెం చేయగలరు. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మలభూయిష్ట మనోజధామము సుషుమ్నాద్వారమో యారు కుం
డలియో పాదకరాక్షియుగ్మంబులు షట్కంజంబులో మోము దా
జలజంబో నిటలంబు చంద్రకళయో సంగంబు యోగంబొ గా
సిలి సేవింతురు కాంతలన్ భువి జనుల్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! మానవులు శ్రమపడుచు స్త్రీలతో కామసుఖములననుభవించు ప్రయత్నములో మునిగియుందురు. ఇది యోగసాధనములోని అంశమా ఏమి? స్త్రీ దేహాంశములలో ఈ కామసుఖస్థానము మలమూత్రాది మాలిన్యములతో నిండియుండు చోటే కాని సుషుమ్నా నాడీద్వారము కాదు. బొడ్డునుండి పైన కనబడు ’నూగారు’ అనబడు రోమరేఖ ’కుండలినీ’ కాదు. రెండు పాదములు, రెండు చేతులు రెండు కన్నులును పద్మములతో పోల్చి ఆనందింతురు. అవి మూలధారము మొదలైన ఆరు పద్మములు కావు కదా. ముఖమును పద్మముతో సమమని బావించి అందు ఆసక్తి చెందుదురు. అది వాస్తవ సహస్రారపద్మమా? కాదు. నుదురును అష్టమీచంద్రరేఖగా భావింతురు. అది వాస్తవమగు చంద్రరేఖ కానే కాదు. సంభోగప్రక్రియ యోగసాధనము కాదు. దేవా! నన్నట్టి మోహమునుండి తప్పింపుము. నిన్ను సేవించి తరించగల్గునట్లు అనుగ్రహింపుము. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మాట నిలుపలేని మహితుండు చండాలు
డాఙ్లేని నాధు డాడుముండ
మహిమలేని వేల్పు మంటిజేసిన పులి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
మాటమీద నిలువని వాడు నీచుడు. అలానే ఆఙ ఇవ్వలేని రాజు వల్ల ప్రయొజనం లేదు. వరములివ్వని ఇంటి వేల్పు మట్టితో చేసిన పులితో సమానం. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
మాటకు బ్రాణము సత్యము
కోటకు బ్రాణంబు సుభట కోటి ధరిత్రిన్
బోటికి బ్రాణము మానము
చీటికి బ్రాణంబు వ్రాలు సిద్ధము సుమతీ. | ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం:
మాటకు సత్యము,కోటకు మంచి భటుల సమూహము, స్త్రీకి సిగ్గు, ఉత్తరమునకు సంతకము ప్రాణము వలె ముఖ్యమైనవని అర్ధము. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మాటలాడ నేర్చి మనసు రంజిల జేసి
పరగ ప్రియము జెప్పి బడలకున్న
నొకరి చేతి సొమ్ములూరక వచ్చునా?
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
మంచి మాటలు పలికి, మనసును రంజింపజేసి, ప్రియంగా హితవులు చెప్పి ఇతరులకు ఆనందం కలుగ చేసినపుడే వారి నుంచి ధనాన్ని పొందగలుగుతాము. కనుక సుమధుర, సరస సంభాషణ అన్ని వేళలా లాభదాయకం అని తెలుసుకోండి. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మాటలాడగ వచ్చు మనసు నిల్పగరాదు
తెలుపవచ్చు దన్ను దెలియరాదు
సురియు బట్టవచ్చు శూరుండు గారాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
కొందరు ఏవేవోమాట్లాడతారు. మనసుఆమాటలకి కట్టుబడిఉండదు. ఏవేవో చెప్తారుగాని తమమనసు ఏమిటో ఎవరికీ తెలియనివ్వరు.కత్తి చేతబట్టినంత మాత్రాన అతడువీరుడని చెప్పలేముకదా! | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మాటలాడు టొకటి మనసులో నొక్కటి
ఒడలిగుణ మదొకటి నడత యొకటి
ఎట్లుకలుగు ముక్తి యిట్టులుండగ తాను?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
చెడ్డవారు ఒకటి చెప్పి మరొకటి చేస్తుంటారు. మనస్సులో ఒకటి పెట్టుకుని నడతలో మరొకటి పాటిస్తారు.ఇట్లాంటి నీచులకు ముక్తి ఎలా లభిస్తుంది. మనం నమ్మిన దాన్ని మనసా వాచ పాటించడమే ముక్తికి నిజమైన మార్గం. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మాటలాడు నొకటి మనసులోన నొకటి
ఒడలి గుణము వేరె యోచన వేరె
ఎట్లుగల్గు ముక్తి యీలాగు తానుండ
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
మనసులో ఉన్నది ఒకటి , పైకి మాటాదేది మరొకటి. తన గుణము ఒకటి, అలోచన వేరొకటి ఉన్నవానికి మోక్షము దొరకదు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మాతా నిందతి నాభినందతి పితా భ్రాతా న సంభాషతే!
భృత్యః కుప్యతి నా2నుగచ్ఛతి సుతాః కాంతాపి నాలింగ్యతే!
అర్థప్రార్థనశంకయా న కురుతే సల్లాపమాత్రం సుహృత్!
తస్మా దర్థ ముపార్జయ శ్రుణు సఖే హ్య2ర్థేన సర్వే వశాః!! | ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావము:
ఓయి మిత్రమా!నే చెప్పు హితమాలింపుము.ధనము లేనిచో తల్లి దూషించును; తండ్రి మెచ్చుకొనడు; సోదరులు మాట్లాడరు; సేవకుడు మిడిసిపడును; కుమారుడును చెప్పినమాట వినడు; భార్య దగ్గరకు చేరబోదు; బదులు అడుగుననే శంకతో మిత్రులు మాట కూడ ఆడరారు; గనుక ధనము ఆర్జింపుము. ధనమునకు అందరూ వశులగుదురు.
అదన్నమాట సంగతి. అందుకే ధనసంపాదన కోసం మనం ఇన్ని పాట్లు పడేది.కాని అదే అంత ముఖ్యమా? దానిని మించిన విలువలు ఇంకా ఎన్నో ఉన్నాయే.మరి వాటి సంగతి? ఇది ఎవరికి వారుగా నిర్ణయించుకోవలసిన విషయం. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మాదిగయనగనె మఱి తక్కువందురు
మాదికయిలసురుల మామ గాదె
మాదిగకును బిడ్డ మన యరుంధతి గదా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
మాదిగలనగానే ఎంతో చులకనగా చూస్తారు మూర్ఖులు. పురాణాలను చూస్తే మాదిగ దేవతలకు మామ కదా! అంతెందుకు మాదిగలలో పుట్టిన బిడ్డే మన అరుంధతి కదా! ప్రతి నవదంపతులకె చూపె దేవత తనే. కాబట్టి మనుషులందరు సమానమనే సత్యం తెలుసుకోవడం ముఖ్యం. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మానధను డాత్మధృతి చెడి
హీనుండగువాని నాశ్రయించుట యెల్లన్
మానెండు జలము లోపల
నేనుగు మెయిదాచినట్టు లెరుగుము సుమతీ | ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
అభిమానము గలవాడు ధైర్యము వదిలి ఒక దుర్మార్గుడి కింద పనిచేయుట అనగా మానెడు[లీటర్]నీళ్ళల్లో ఒక ఏనుగు శరీరాన్ని దాచినట్లుగా ఉంటుందని కవి బద్దెన అంటున్నాడు. ఈపద్యంలో. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మానసమున మంచి మల్లెపూలచవికె
బావితోటజేసి బాలగూడి
భోగినయ్యెదనన బోయె బోకాలంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
పెరట్లో మల్లెపాదును వేసి, దాని నీటికోసము బావి తవ్వి, అది ఎదిగి పెద్దదయ్యాక, దానికింద పందిరి వేసి, ఆ పందిరి కింద మంచము వేసి, దాని మీద మంచి భామతో సరససల్లపములు సాగిస్తామని మనస్సునందు ఊహించుకోంటూ ఉంటారు మూర్ఖులు. అటువంటి ఊహల మూలంగా కాలము వ్యర్ధమేగాని ప్రయోజనమేమి ఉండదు. కాబట్టి ఊహలు కట్టిపెట్టి కష్టపడుట మేలు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మాన్యంబులీయ సమర్థుడొక్కడు లేడు, మాన్యముల్ చెఱుప సమర్థులంత,
యెండిన యూళ్ల గోడెఱిగింప డెవ్వడు, బండిన యూళ్లకు బ్రభువులంత,
యితడు పేదయటంచు నెఱింగింప డెవ్వడు, గలవారి సిరులెన్నగలరు చాల,
దన యాలి చేష్టలదప్పెన్న డెవ్వడు బెఱకాంత తప్పెన్న బెద్దలంత,
యిట్టి దుష్టు కధికార మిచ్చినట్టి
ప్రభువు తప్పులటంచును బలుకవలెను
భూషణ వికాస! శ్రీధర్మపుర నివాస!
దుష్టసంహార! నరసింహ! దురితదూర! | ఇచ్చిన నరసింహ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
భూములిచ్చే వారొక్కరైనా ఉండరు కానీ, ఆక్రమణకైతే సిద్ధం. బంజర్ల గోడు ఎవరికీ పట్టదు కానీ పండిన పంటలకైతే ముందుంటారు. పేదవారిని పట్టించుకొనే వారుండరు కానీ సంపన్నుల సిరులైతే కావాలి. తమ భార్యల తప్పులు పట్టవు కానీ, పరస్త్రీలపట్ల చింత ఒలకబోస్తారు. ఇలాంటి వారిని అందలమెక్కించే ముందు ప్రభువులే ఆలోచించాలి కదా స్వామీ! | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
మామక పాతకవ్రజము మాన్పనగణ్యము చిత్రగుప్తుడే
మేమని వ్రాయునో శమనుడేమి విధించునో కాలకింకర
స్తోమ మొనర్చుటేమొ విన జొప్పడదింతకుమున్నె దీనచిం
తామణి యెట్లు గాచెదవొ దాశరథీ! కరుణాపయోనిధీ! | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
నాపాపములు లెక్కలేనివి చిత్రగుప్తుడేమని వ్రాయునో యముడేశిక్షవేయునో ముందుగా తెలియదు.రామా! నిన్నేనమ్మాను. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మాయా(అ) జాండకరండకోటిఁ బొడిగామర్ధించిరో విక్రమా(అ)
జేయుం గాయజుఁ జంపిరో కపటలక్ష్మీ మోహముం బాసిరో
యాయుర్దయభుజంగమృత్యువు ననాయాసంబునన్ గెల్చిరో
శ్రేయోదాయక్ లౌదు రెట్టు లితరుల్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! తొల్లి చెప్పిన శుష్కపండితులగు గురువులను కాని, ఇతరదేవతలు కాని, రాజులు కాని నీ మాయచే ఏర్పడిన బ్రహ్మాండముల కోటలను మర్దించినారా. వానియందలి సుఖసంపదల విషయమై విరక్తిని పొందినారా. ఎవ్వరికి జయింపశక్యము గాని శక్తిశాలియైన మన్మధుని జయించినారా. అశాశ్వతమైన సంపదలయందు మోహమును వదిలినారా. ఆయుహరణము చేయు కాలసర్పమను మృత్యువును అధిగమించినారా. ఇట్టి ఏ లక్షణములు లేని గురువులు, ఇతర దేవతలు, రాజులు మానవులకు ఎట్లు శ్రేయము కలిగించగలరు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
మాల మాల కాడు మహిమీద నేప్రొద్దు
మాట తిరుగు వాడె మాల గాక
వాని మాల యన్న వాడె పో పెనుమాల
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
మాలజాతి వాని చేత మాలకాడు. జగత్తులో ప్రతిపూట మాట తప్పిన వాడే మాల. పైగా మాల జాతిలో పుట్టిన వాడిని మాల అని నిందిస్తే అలా అన్న వాడే భూమి మీద అతిపెద్ద మాలవాడు. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మాల మేలు గుణము మంచిది గల్గిన
మాలకూడు గుడుచు మనుజుకంటె
గుణమే మేలుకాని కులమేమి మేలురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
తక్కువ కులంవాడైన మంచిగుణమున్న వ్యక్తే మేలు. మనం చేసే పనులు మన గుణాన్ని నిర్ణయిస్తాయి కాని వేరొకటి కాదు. కావున గుణమే ప్రదానం కాని కులం కాదు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మాసినపనితోడ మలినవస్త్రముతోడ
యొడలు జిడ్డుతోడ నుండెనేని
యగ్రజన్ముడైన నట్టె పొమ్మందురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
మాసినబట్టలతో,మలిన దేహముతో అశుభ్రమైన పనులుచేయువారిని ఎంతటి ఉన్నతకులస్థుడైనను చూచిఅసహ్యించుకొని దరికిరానియ్యక పొమ్మందురు.పరిశుభ్రతే ఆచారమయింది. వేమనశతక పద్యము | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మిరపకాయ జూడ మీద నెర్రగ నుండు
గొరికి చూడ లోన జురుకు మనును
సజ్జను లగువారి సారమిట్టులనుండు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
సత్పురుషులు మ్రుదుస్వభావము గలిగియున్నను వారిమనసులో కోపముండును. ఇందుకు ఋషులు ఉదాహరణగా చెప్పుకోవచ్చు. మెరపకాయ చూడ్డానికి ఎర్రగా ఉన్నా కొరికితే నోరు మండుతుందికదా!అలాగే | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మిరపగింజచూడ మీద నల్లగనుండు
కొరికిచూడు లోనచురుకు మనును
సజ్జను లగునారి సారమిట్లుండురా
విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
మిరియపుగింజ మీద నల్లగానుప్పటికి దానిని కొరికిన వెంటనే చురుక్కుమంటుంది. మంచి వారు పైకి ఏవిధముగా కనిపించినప్పటికీ అతనిని జాగ్రత్తగా గమనించినచో అసలు విషయము బయటపడుతుంది. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మిరెము గింజ చూడ మీఁద నల్లగనుండు
కొఱికి చూడ లోనంజుఱు మనును
సజ్జనులగువారి సార మిట్లుండురా
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
మిరియము గింజ పైకి చూచినచో నల్లగా యున్ననూ, కొరికి చూచినచో కారంగా మంటగా ఉండును. ఆ విధంగానే మంచివాడు పైకి చూచుటకు అలంకారములు లేకపోయిననూ, లోపల హృదయమునందు మేధాసంపత్తి నిండియుండును అని భావం. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మీది యీకతీసి మిగులు పెద్దలమని
కానరాక తిరుగు కర్మజనులు
బయలు కోరినట్లు భావంబు గోరరు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
నెత్తిన గుండు కొట్టిచ్చుకొని పెద్దలమని పవిత్రులమని అనుకుంటూ ఉంటారు. అలాంటి వాళ్ళు బయట ఎంత శుద్దిగా కనిపించిన మనసులో మాత్రం శుభ్రత ఉండదు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
ముందరి పోటుల మాన్పను
మందెందైనను గలుగును మహిలోపల నీ
నిందల పోటుల మాన్పను
మందెచ్చటనైన గలదె మహిలో వేమా! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
శరీరమునకు తగిలిన గాయలు తగ్గించడానికి, మాన్పడానికి ఈ లోకంలో మందులు దొరుకుతాయి కాని, మనసుకి తగిలిన గాయాలు మాన్పె మందులు ఎక్కడా దొరకవు. కాబట్టి ఎవరి మనస్సుని నొప్పించకుండా , సుటి పోటి మాటలతో భాద పెట్టకుండా ఉండటం మానవత్వం. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
ముక్కుపట్టి యీడ్చు ముండను చేపట్టి
తిక్కయెత్తి నరుడు తిరుగుచుండు
ఎక్కడి తల్లిదండ్రు లేమైన దనకేల?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
గయ్యాలితనము గల భార్య దొరికిన వాడు, ఆమెను భరించలేక దేశాలు పట్టి తిరుగుతూ ఉంటాడు. అటువంటి వాని తల్లిదండ్రులెమై పోతారో అని తలుచుకుంటుంటే భాద కలుగుతుంది. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
ముక్తి ఎవరిసొమ్ము ముక్కుమీదుగజూడ
భక్తి యెవరిసొమ్ము భజనచేయ
శక్తి యెవరిసొమ్ము యుక్తిచే సాధింప
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
ముక్తి గాని, భక్తి గాని మరియు శక్తి గాని ఒకరికి సంబందించినవి కాదు. మనం ఒకరి దగ్గరనుంచి ఇవన్ని తీసుకోలేము. ఇవన్ని యుక్తితోనూ కష్టంతోను సాధించాల్సినవే. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
ముద్దుగుమ్మకేల ముసలి మగడు మది
వసము గాక విటుని వలను జిక్కు
వెఱ్ఱి మొద్దునకును వేదశాస్త్రములేల?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
అందమైన అమ్మాయిని ముసలివానికిచ్చి పెళ్ళి చేస్తే మనస్సు అదుపులో ఉండక వేరొకరి చెంతకు చేరుతుంది. అలానే వెర్రిమొద్దుకు వేదశాస్త్రాలు నేర్పించడం దేనికి. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
మునిగి మునిగి మునిగి ముద్దయై ముద్దయై
వనరి వనరి వనరి పక్కి పక్కి
తిరిగి తిరిగి తిరిగి దిమ్మరైపోదురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
తత్వము తెలియని మూర్ఖులు పుణ్యతీర్ధాలలో మునిగినా, కాకులవలే దేవాలయాలన్ని తిరిగినా, కడుపు కాల్చుకుని ఉపవాసాలు చేసినా ముక్తి లభించదు. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
మును నీచే నపవర్గరాజ్యపదవీ మూర్ధాభిషేకంబు గాం
చిన పుణ్యాత్ములు నేను నొక్కసరివో చింతించి చూడంగ నె
ట్లనినం గీటఫణీంద్రపోతమదవే దండోగ్రహింసావిచా
రిని గాంగాఁ నిను గానఁగాక మదిలో శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! ఇంతకుముందు నీచేత అపవర్గమను (ముక్తి) రాజ్యపదమునందు మూర్ధాభిషేకము నందుకొనిన మహనీయులు కొందరుండిరి కదా. ఆలోచించి చూడగ వారు నేను ఒక్క సాటివారమే. కాని నేను ఆ మహనీయుల స్థితిని పొందలేకపోతిని. నేను నా అజ్ఞానముతో పురుగుగానో పాము గానో మదపుటేనుగుగానో హింసాజీవుడగు బోయగానో ఐనను చాలునన్న లక్ష్యముతో నిన్ను నాపూర్వజన్మములయందు ధ్యానించి యుండలేదు కాబోలు. అందుకే అట్టి జన్మము రాక అపవర్గ మదవీమూర్ధాభిషేకము పొందజాలకపోతిని. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
మును నేఁ బుట్టిన పుట్టు లెన్ని గలవో మోహంబుచే నందుఁజే
సిన కర్మంబుల ప్రోవు లెన్ని గలవో చింతించినన్ గాన నీ
జననంబే యని యున్న వాడ నిదియే చాలింపవే నిన్నుఁ గొ
ల్చిన పుణ్యంబునకుం గృపారతుఁడవై శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! నేనింతవరకు ఎంతయో కొంత సేవించియున్నాను కదా. ఆ సేవను తలచియైన నాయందు దయ చూపుటకు ఆసక్తుడవు కమ్ము. నేను ఏమాత్రము శక్తి లేని దుర్బల మనస్కుడను. నేను ఇంతకుముందు ఎన్ని పుట్టుకలు పుట్టితినో తెలియదు. అజ్ఞానముచేత ఆ జన్మములలో చేసిన దుష్కర్మముల రాసులెన్ని కలవో భావన చేయలేను. ఇన్ని ఆలోచించని నేను ఈ జన్మము గూర్చి మాత్రమే ఆలోచించుచున్నాను. ఈ జన్మములో కూడ అజ్ఞానముతో ఎన్నియో దుష్కర్మములు చేసియున్నాను. జీవితమందు నాకు ఏవగింపు భయము కలుగుతున్నవి. నీవు కరుణతో ఈ గన్మము ఇంతలోనే ముగియునట్లు చేసి నాకు ముక్తి ప్రసాదించుము. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మునుపొనరించుపాతక మమోఘముజీవులకెల్ల బూనియా
వెనుకటిజన్మమం దనుభవింపకతీరదు రాఘవుండు వా
లినిబడవేసితామగుడలీల యదూద్భవుడై కిరాతుచే
వినిశితబాణపాతమున వీడ్కొనడేతనమేను భాస్కరా | ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
ఎవరికైనాపాపఫలము మరుజన్మలోనైన అనుభవించాలీ.రాముడు చెట్టుచాటునుండీవాలినిచంపిన పాపము కృష్ణునిగా బోయవానిచే చంపబడెను. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
మున్ను నిన్ను గన్న ముఖ్యులెవ్వరొ, వారి
సన్నుతించి పిదప సంతతమును
ఙాన దాత గొల్వ ఘనతచే విబుధిని
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
ఉదయాన్నే జన్మనిచ్చిన తల్లి తండ్రులను పూజించి, ఆ తరువాత ఙానముని అందించిన గురువుని పూజించి కార్యాలు మొదలు పెట్టాలి. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
ముప్పున కాలకింకరులు ముంగిటనిల్చినవేళ రోగముల్
గొప్పరమైనచో కఫముకుత్తుక నిండినవేళ బాంధవుల్
గప్పినవేళ మీస్మరణ గల్గునోగల్గదో నాటికిప్పుడే
తప్పకచేతుమీభజన దాశరథీ! కరుణాపయోనిధీ! | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావము:
ప్రాణముకొరకు యమభటులొచ్చినప్పుడు.రోగముతో గొంతులోశ్లేష్మ మడ్డుకున్నప్పుడు,బంధువులున్నప్పుడు మీస్మరణకలుగదు ఇప్పుడేచేస్తాను | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
ముప్పున గాలకింకరులు ముంగిట వచ్చిన వేళ, రోగముల్
గొప్పరమైనచో గఫము కుత్తుక నిండిన వేళ, బాంధవుల్
గప్పిన వేళ, మీ స్మరణ గల్గునొ గల్గదో నాటి కిప్పుడే
తప్పక చేతు మీ భజన దాశరథీ! కరుణాపయోనిధీ! | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీరామా! నిన్ను సేవించడానికి.. వృద్ధాప్యంలో యమభటులు వాకిట్లోకి వచ్చినప్పుడో, రోగం ఎక్కువైపోయి కఫం గొంతులో నిండినప్పుడో, బంధుగణం చుట్టూ మూగినప్పుడో.. నీ పేరు తలుస్తానో లేదో. కీర్తనలు, భజనలు చేస్తానో లేదో. అందుకే, ఆలస్యం చేయకుండా తక్షణం నీ సేవకు సిద్ధమవుతాను. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
ముష్టి వేపచెట్టు మొదలుగా బ్రజలకు
పరగ మూలికలకు పనికివచ్చు.
నిర్దయుండు ఖలుడు నీచుడెందులకగు?
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
విశ్వవృక్షమైన ముష్టి, అమిత చేదుగా ఉండే వేపాకు కూడా ఔషధ రూపంగానైనా లోకానికి ఉపయోగపడతాయి. దుర్మార్గుడు సంఘానికి ఏ విధంగానూ ఉపయోగపడడు, అంతేకాదు హాని కూడా చేస్తాడు. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
మూడు గుణములంటు మూలంబు గనవలె
వీలుగాను త్రిపుటి వెలయనొక్కి
త్రాడుత్రొక్కి బాము దలచిన చందమౌ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
వాక్కు, దృశ్యము, ద్రష్ట వీటిని త్రిగుణాలంటారు. వీటిని మనము ఎల్ల వేళలా ఆధినంలో ఉంచుకోవాలి. అలా కానట్లైతే తాడుని తొక్కి పాము అని భ్రాంతి పడె మనిషిలాగ ఉంటుంది జీవితం. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మృగమీన సజ్జనానాం తృణ
జలసన్తేష విహితవృత్తీనామ్
లుబ్దకధీవరపిశునా నిష్కా
రణమేవ వైరిణో జగతి | ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి అర్ధం:
ఎవరికీ ఎటువంటి హాని తలపెట్టక
ఏదో దొరికిన నాలుగు గడ్డిపరకలు
మేస్తూ జీవించే జింకలకు అకారణ
విరోధులు బోయవాళ్ళు.
నీటిలో దొరికిన మేతతో బతికే
చేపలకు అకారణ వైరం పూని
వలవేసి పట్టేవారు జాలరులు
ఇతరుల జోలికి పోక
తనమానాన బ్రతికే సజ్జనుల్ని
నిష్కారణంగా పీడించేవారు
కొండెగాళ్ళు ఇదీ లోకరీతి.
అని భావం | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
మృగము మృగమనుచును మృగమును దూషింత్రు
మృగముకన్నజెడ్డ మూర్ఖుడగును
మృగముకన్న గుణము మూర్ఖునకేదయా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
నోరులేని మృగాలు అపాయం తలపెడతాయని వాటిని ద్వేషిస్తారు, వేటాడి చంపుతారు. కాని మూర్ఖులు మృగము కంటే అపాయం అని తెలుసుకోలేరు. మృగము తన ఆకలి కోసం వేటాడి అది తీరిన వెంటనే ఇంకెవరి జోలికి వెళ్ళదు. కాని మూర్ఖులు అలా కాదు తమ ద్వేషం చల్లారేదాకా హింసిస్తూనే ఉంటారు. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మేఘ మడ్డమయిన మిహిరుని జెరుచును
చిత్త మడ్డమయిన స్థిరము జెరుచు మరపు
లడ్డమయిన మరిముక్తి జెరుచురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
ప్రకాశించు సూర్యుని మేఘము లడ్డమొచ్చిన కాంతిమరుగవును.చిత్త చాంచల్యము[మనోవికారములు బుద్ధినిచెరిచి]స్థిరత్వము తొలగును.అజ్ఞానము జ్ఞానమును పోగొట్టి ముక్తినిచెరచును. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
మేడిపండు చూడ మేలిమై యుండును
పొట్ట విచ్చి చూడ పురుగులుండు
పిరికివాని మదిని బింకమీలాగురా
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
ఓ వేమనా! పైకి మేడిపండు ఎర్రగా పండి చక్కగా కన్పించుచుండును. దానిని చీల్చి చూడగా పొట్టలో పురుగులుండును. పిరికివాడు పైకి గాంభీర్యముగా ప్రదర్శించినప్పటికీ పిరికి తనము కలిగియుండును. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మైల కోకతోడ మాసిన తల తోడ
ఒడలి మురికి తోడ నుండెనేని
అధిక కులజుడైన నట్టిట్టు పిలువరు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
మురికిగా ఉన్న బట్టలతోటి, మాసిన తలతోటి, ఒంటినిండా మురికి పట్టిన వాడు ఉత్తమ కులముకలవాడే అయినా వాడిని ఎవరు గౌరవించరు. కాబట్టి పరిశుభ్రంగా ఉండటం మనుషులకు ఎంతో ముఖ్యం. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మైలకోక తోడ మాసిన తలతోడ
ఒడలు ముఱికి తోడ నుండెనేని
అగ్రకులజు డైన నట్టిట్టు పిల్వరు
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
మురికిబట్టలతో గానీ, మాసిన శిరస్సుతో కానీ, శరీరమునందు దుర్గంధముతో గాని ఉన్నచో అగ్రకులజుడైననూ పంక్తి వద్దకు ఆహ్వానించరు, గౌరవముగా చూడరు అని భావం. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
మొదట ఆశపెట్టి తుదిలేదుపొమ్మను
పరలోభులైన పాపులకును
ఉసురు తప్పకంటు నుండేలు దెబ్బగా
విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
మొదట ఉపకారము చేసెదననిచెప్పి , త్రిప్పిత్రిప్పి తరువాత పొమ్మను లోభులకు, అపకారము వుండేలు దెబ్బవలె తప్పక తగులును. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
మొదలం జేసినవారి ధర్మములు నిర్మూలంబుగాఁ జేసి దు
ర్మదులై యిప్పుడు వారె ధర్మము లొనర్పం దమ్ము దైవంబు న
వ్వడె రానున్న దురాత్ములెల్ల దమత్రోవం బోవరే ఏల చే
సెదరో మీఁదు దలంచిచూడ కధముల్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి భావం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! కొందరు దురాత్ములు సన్మార్గులవలె నటించుచు గతంలో కొందరు ధర్మకర్తలు నిర్మించిన దేవాలయములను నిర్మూలించి తాము మరియొక ధర్మకార్యమును ఆచరింతురు. వీరిని వీరిదోషములతో కూడిన ధర్మకార్యములను చూసి, దేవుడు తప్పక నవ్వుకొనును. ఇటువంటివారి వలన లోకమున వాస్తవమగు ధర్మము భ్రష్థమగుచున్నది. ఈ చెడుపనుల వలన తమకు పుణ్యము లభించునా లేదా అని కాని తమవలన లోకమునకు హాని కలుగునని కాని తమకు పరమున నరకాది లోకములు ప్రాప్రించునని కాని భయపడకున్నారు. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
మొదలన్భక్తులకిచ్చినాఁడవుగదా మోక్షంబు నేఁ డేమయా
’ముదియంగా ముదియంగఁ బుట్టు ఘనమౌ మోహంబు లోభంబు’ న
న్నది సత్యంబు కృపం దలంప నొకవుణ్యాత్ముండు నిన్నాత్మ గొ
ల్చి దినంబున్ మొఱవెట్టఁగాఁ గటగటా! శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! పూరవము మార్కండేయుడు మొదలగు భక్తులకు ఎందరకో వారు ఒక్కమారు వేడినంతనే వారికి ఐహికఫలములను, దీర్ఘాయువు, జీవన్ముక్తి, విదేహకైవల్యము మొదలగునవి కూడ ఇచ్చియుంటివి. ఇపుడు నావంటి దీన భక్తుడు ఎంత వేడుకున్ననూ అనుగ్రహింపకున్నావు. ఇది ఏమి కాఠిన్యమయ్యా. మునుపు నీలో ఉన్న పరమదయళుతాస్వభవము ఇపుడు ఎచటికి పోయినది. ’ముదియగా ముదియగా ప్రాణికి లోభమును మోహమును పుట్టుకొని వచ్చును’ అన్న సామెతగ నీకు వయస్సు గడచిన కొలది నీవు నీకు ఉన్నది ఎవరికిని ఈయక దాచుకొని మూటకట్టుకొనవలయు నను ధనమోహము, ధనలోభము పుట్టినట్లున్నది. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
మ్రుచ్చు గుడికి పోయి ముడివిప్పునే కాని
పొసగ స్వామిజూచి మ్రొక్కడతడు
కుక్క యిల్లుసొచ్చి కుండలు వెదుకదా
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
ఇంటిలో ప్రవేశించిన కుక్క కుండలు వెదనుకునట్లుగ గదిలోకి వచ్చిన దొంగ ధనము కొరకు వెదుకునుగాని దేవునికిమ్రొక్కడు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
యాత్రపోయినాత డెన్నాళ్ళు తిరిగిన
బాదమైన ముక్తి పదవి గనడు
మనసు నిల్పునతడు మహనీయ మూర్తిరా!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
మనసులో మలినము పెట్టుకుని ఎన్ని యాత్రలు చేసినా ముక్తి రాదు. నిశ్చలమైన మనసు కలవాడే ఉత్తమోత్తముడు. కాబట్టి మనలోని చెడుని తొలగించి మంచిని పెంచుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
రక్తిలేని పనులు రమ్యమై యుండునా?
రక్తికలిగెనేని రాజు మెచ్చు
రాజు మెచ్చు రక్తి రమణులు మెత్తురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
మనకు ఇష్టము లేని పనులు చేస్తే మన దగ్గరి వారి మెప్పు కూడ పొందలేము. అదే ఏ పనైనా మనసుపెట్టి ఇష్టముతో చేస్తే రాజు కూడ మెచ్చుకుంటాడు. రాజేంటి, అందమైన యువతుల మెప్పుకూడ అవలీలగా పొందవచ్చు. కాబట్టి చేసే ప్రతి పని ఇష్టపడి శ్రద్దగా చేయాలి. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
రఘునాయక నీనామము
లఘుపతితో దలపగలనె లక్ష్మీరమణా!
అఘముల బాపుము దయతో
రఘురాముడ వైన లోక రక్షక కృష్ణా! | ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
రామావతారం ఎత్తిన ఓకృష్ణా! అల్పము, చంచలము అయిన నాబుద్ధితో రోజూ నీనామజపము నేను చేయలేక పోయిననూ నీవు దయగల తండ్రివి. నీవు నాపై దయజూపి నాపాపాలు పోగొట్టి రక్షించు తండ్రీ! | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
రజ్జు లాడరాదు రణభూమి లోపల
బుజ్జగింప రాదు బొంకు వాని
నొజ్జతోడ వాదు లొనరంగ మానరా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
యుద్ధభూమిలో మనలో మనం గొడవపడకూడదు. అబద్దలాడేవానిని బుజ్జగింపకూడదు. అలాగే గురువులతో వితండవాదం చేయకూడదు. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
రతిరా జుద్ధతి మీఱ నొక్కపరి గోరాజాశ్వుని న్నొత్తఁ బో
నతఁ డాదర్పకు వేగ నొత్త గవయం బాంబోతునుం దాఁకి యు
గ్రతఁ బోరాడంగనున్న యున్నడిమి లేఁగల్వోలె శోకానల
స్థితిపాలై మొఱపెట్టునన్ మనుపవే శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! శివభక్తుల మనస్సులందు ఒకప్పుడు స్వాభావికమగు కామభావము తన శక్తిని అధికముగ చూపును. అట్లు మన్మధుడు శివుని అణచివేయుచుండును. మరియొక సమయమున శివుడే తన శక్తి పైచేయి కాగా భక్తుల మనస్సులయందలి మన్మధుని నొక్కివేయుచుండున్. ఇట్లు శివ మన్మధులు తమ బలములను చూపుచూ బాగుగా పోరాడుచుండుట గవయ మృగము ఆబోతు పోరాడుచున్నట్లున్నది. అట్టి పోరాటములో లేగ నలిగిపోవునట్లు, నీ భక్తులు ఈ రెండు భావముల మధ్య నలిగిపోవుచున్నారు. కనుక ప్రభూ వీరి ఇట్టి కష్టమును తెలిసికొని వీరలపై దయవహించి రక్షించుమా. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
రాజన్నంతనె పోవునా కృపయు ధర్మంబాభిజాత్యంబు వి
ద్యాజాతక్షమ సత్యభాషణము విద్వన్మిత్రసంరక్షయున్
సౌగన్యంబు కృతంబెఱుంగటయు విశ్వాసంబు గాకున్న దు
ర్బీజశ్రేష్థులు గాఁ గతంబు గలదే శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! మానవులందు ధర్మముగ ఉండవలసిన గుణములు దయ, ధర్మము, అభిజాత్యము, విద్య, ఓర్పు, సంస్కారము, సత్యము పలుకుట, విద్వాంసులను మిత్రులను కాపాడుట, సుజనత్వము, కృతజ్ఞత, విశ్వాసము, ఇతరులు తనను నమ్మదగిన వానిగ ఉండుట రాజులందు కనబడుట లేదు. రాజు కాగానే మానవతాలక్షణములైన్ పై గుణములన్నియు సహజముగానే పోవును కాబోలు. అట్లు కానిచో రాజులు పైన చెప్పిన గుణములు లేని పరమనీచులగుటకు కారణమేదియు కానరాదు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
రాజర్ధాతుఁడైనచో నెచట ధర్మంబుండు నేరీతి నా
నాజాతిక్రియ లేర్పడున్ సుఖము మాన్యశ్రేణి కెట్లబ్బు రూ
పాజీవాళికి నేది దిక్కు ధృతినీ భక్తుల్ భవత్పాదనీ
రేజంబుల్ భజియింతు రేతెఱఁగునన్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! రాజు ధనమునందు పేరాస కలవాడైనచో ఏదో ఒక విధముగ ప్రజలను పీడించి వారి ధనమును రాబట్టుకొనును. అపుడు ధర్మమెట్లు నిలుచును. వర్ణాశ్రమధర్మవ్యవస్థలు ఎట్లు ప్రవర్తుల్లును? చివరకు వేశ్యలకు కూడ జీవనము సాగక పోవచ్చును. వారి కళలకు ఆదరణ లభించదు. ధనము లభించినను రాజు దక్కనీయడు. నీ భక్తులు ఎవ్వరును నిబ్బరముతో మనస్సు నిలుకడతో నీ పాదపద్మములను సేవించజాలరు. కనుక లోకవ్యవస్థ సరిగ్గా ఉండి భక్తులు నిన్ను సేవించుటకు వీలుగా రాజులందు ఈ అర్ధకాంక్షాధిక్యము లేకుండునట్లు చేయమని ప్రార్ధించుచున్నాను. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
రాజశ్రేణికి దాసులై సిరులఁ గోరం జేరంగా సౌఖ్యమో
యీ జన్మంబు తరింపఁజేయగల మిమ్మే ప్రొద్దు సేవించు ని
ర్వ్యాజాచారము సౌఖ్యమో తెలియలేరౌ మానవు ల్పాపరా
జీజాతాతిమదాంధబుద్ధు లగుచున్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! మానవుల్ పాప చిత్తవృత్తులతో పాపములనాచరించుచు మదముచేత తమ బుద్ధులు గ్రుడ్డివి కాగా తమ పాండిత్యమో లేక యితర విజ్ఞానమో కారణముగ రాజులను సేవించి, దాసులగుచు పొందిన సంపదలు సుఖము కలిగించునా! లేక ఈ జన్మ దాటించి మరల జన్మించనవసరము లేని మోక్షమునిచ్చు నీ నిరంతర సేవ అధిక సుఖమిచ్చునా! ఇది తెలిసికొనజాలక ఉన్నారు. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
రాజసంబుచేత రాజ్యభారం బందు
నోర్పులేని యాత డుభయతజెడు
నీటిపైన గుండు నిలుచునా మునగక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
రాజసం చేత రాజ్యాదికారం లభిస్తుంది. కాని ఓర్పు లేకుండా ఉంటే రాజ్యం మోక్షం రొండూ పోతాయి. రాతి గుండును నీటిలో వేస్తె తేలదు కదా? | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
రాజుల్ మత్తులు వారిసేవ నరకప్రాయంబు వారిచ్చునం
భోజాక్షీచతురంతయానతురగీ భూషాదు లాత్మవ్యధా
బీజంబుల్ తదపేక్ష చాలు మరితృప్తిం బొందితిన్ జ్ఞానల
క్ష్మీజాగ్రత్పరిణామ మిమ్ము దయతో శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! రాజులు అన్ని విధములుగ మత్తులు. వారి సేవ నరకబాధతో సమానము. వారు మెచ్చిన ఇత్తురు సుందర స్త్రీలు, మేనాలు, పల్లకీలు, గుఱ్ఱములు, భూషణములు మొదలైనవి. ఇవి చిత్తమునకు ఆత్మకు వ్యధ కలుగుటకు మూలసాధనములు. వాటియందు కోరిక కూడదు. వానిని కోరి ఇంతవరకు నేను చేసిన రాజసేవ చాలును. వానితో తగిన సంతృప్తిని పొందినాను. ఇక వారివలన ఏవిధమైన లక్ష్మి వలదు. నీవు నన్ను అనుగ్రహించి పరిపాకము పొందిన జ్ఞానలక్ష్మీజాగృతిని యిమ్మని వేడుచున్నాను. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
రాజువరుల కెపుడు రణరంగముల చింత
పరమ మునులకెల్ల పరము చెంత
అల్పనరులకెల్ల నతివలపై చింత
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
రాజులకు ఎప్పుడూ యిద్దముల గురించిన ఆలోచనే, మునులకు ఎప్పుడూ పరమాత్మగురించి ఆలొచనే, అల్పునకు ఎప్పుడూ అతివల గురించిన ఆలొచనే. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
రాజై దుష్కృతిఁ జెందెఁ జందురుండు రారాజై కుబేరుండు దృ
గ్రాజీవంబునఁ గాంచె దుఃఖము కురుక్ష్మాపాలుఁ డామాటనే
యాజిం గూలె సమస్తబంధువులతో నా రాజశబ్ధంబు చీ
ఛీ జన్మాంతరమందు నొల్లనుజుమీ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! చంద్రునకు రాజనుపేరు కలిగి గురుభార్యా సాంగత్యమువలన మహాపాతకి అయ్యెను. కుబేరునకు రారాజను శబ్ధము ఉండినందుననే అతనికొక కన్ను పార్వతీశాపము వలన వికలమాయెను. దుర్యోధనునకును రారాజను పేరున్నందుననే అతడు బంధుసమేతముగా యుధ్ధములోఁ జచ్చెను. రాజను పేరు గలవారందరు ఏదోయొక కీడును పొందియేయుండిరి. కావున నాకీ జన్మముననే కాక మరి ఏ జన్మమందైనను ఆ రాజ శబ్ధమునియ్యవలదు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
రాతి బసవని గని రంగుగా మొక్కుచూ
గనుక బసవనిగని గుద్దుచుండ్రు
బసవ భక్తులెల్ల పాపులూ తలపోయ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
జీవం లేని నందిని మొక్కి జీవమున్న ఎద్దును భాదలు పెడుతూ ఉంటారు మూర్ఖులు. ఇలాంటి మూర్ఖులను మించిన పాపులు ప్రపంచంలో ఉండరు. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
రామ భక్తులమని రాతి బొమ్మకు మ్రొక్కి
భజన సేయనేల భక్తిలేక,
భక్తి నిల్ప నతడు, భజన చేయునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
రాముని భక్తులమని అనుకుంటూ మనసులో భక్తి లేకున్నా కూడ తెగ భజనలు చేస్తుంటారు. నిజమైన భక్తి ఉన్న వాడు భజనలు చేయవలసినా అవసరం ఉందా? భక్తిని మనస్సులో ఉంచుకుంటే చాలు, భజనలు చేయవలసిన అవసరం లేదు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
రామఇదేమిరా నిరపరాధిని దుర్జనులేచుచుండగా
నేమిఎరుంగనట్టుల సహించుచునున్నపనేమిచెప్పురా
నీమదికింతసహ్యమగునే ఇకనెవ్వరునాకురక్షకుల్
కోమలనీలవర్ణ రఘుకుంజర మద్గతిజానకీపతీ! | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
రామా!దుష్టులు నన్నుఅన్యాయంగాహింసిస్తూంటే ఊరుకుంటావా?నన్నుకాపాడు'రామదాసు. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
రామవిభుడుపుట్టి రఘుకులం బలరించె
కురువిభుండుపుట్టి కులముచెరిచె
యెవరిమంచిచెడ్డ లెంచిచూచిన దేట
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
ధర్మాధర్మముల సూక్ష్మమును గ్రహించవలెను.రాముడు గొప్పరఘువంశమునబుట్టి ధర్మముతో మరింతపేరుతెచ్చెను.దుర్యోధనుడుగొప్ప కురువంశములోపుట్టి అధర్మముతో దానికికీడుతెచ్చాడు. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
రామవిశాలవిక్రమ పరాజితభార్గవరామ సద్గుణ
స్తోమ పరాంగనావిముఖ సువ్రతకామ వినీలనీరద
శ్యామ కకుత్సవంశ కలశాంబుధిసోమ సురారిదోర్బలో
ద్దామవిరామ భద్రగిరి దాశరధీ కరుణాపయోనిధీ | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
నీలమేఘపురంగుతోవెలుగుతూ జనులకానందకారకా పరశురామునిగెలిచి ఏకపత్నీవ్రతుడవై కాకుత్సవంశచంద్రుడవైన రాక్షససంహారీరామా!గోపన్న | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
రాముఁడొకఁడు పుట్టి రవికుల మీడేర్చె
కురుపతి జనియించి కులముఁ జెఱచె
ఇలనుఁ బుణ్యపాప మీలాగు గాదొకో
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
రాముని పుట్టుకతో రఘువంశము ఉద్ధరింపబడింది. దుర్యోధనుని పుట్టుకతో కురువంశము నశించింది. ప్రపంచములో పుణ్య పాపములు విధముగానే ఉంటాయి. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
రాముడు ఘోరపాతక విరాముడు సద్గుణ కల్పవల్లికా
రాముడు షడ్వికార జయరాముడు సాధుజనావన వ్రతో
ద్ధాముడు రాముడే పరమదైవము మాకని మీ యడుంగు గెం
దామరలే భజించెదను భద్రగిరి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
ఘోరపాపాల నుండి విముక్తిని కలిగించేవాడు, సద్గుణములతో కూడిన కల్పవృక్షం వంటివాడు, తీగెలెన్నో విచ్చుకొనే తోట వంటివాడు, ఆరు రకాల వికారాలను జయించిన వాడు, సాధుపుంగవులను రక్షించడమే వ్రతంగా గలవాడు.. ఎవరంటే రాముడే. పరమదైవమూ ఆయనే కదా. నీ అడుగులలో పూచే తామరలనూ కొలవడమే నా పని భద్రగిరి వాసా! | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
రాముడు ఘోరపాతకవిరాముడు సద్గుణకల్పవల్లికా
రాముడు షడ్వికారజయరాముడు సాధుజనావన వ్రతో
ద్దాముడు రాముడేపరమదైవము మాకనిమీయడుంగుగెం
దామరలేభజించెదను దాశరధీ కరుణాపయోనిధీ | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావము:
పాపముల పోగొట్టువాడవు, మంచిగుణములకు కల్పవృక్షపు వంటివాడవు,ఆరువికారములజయించి మంచినికాపాడు రామా!నిన్నేనమ్మానుగోపన్న | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
రాయి రాయి గూర్చి రాయగా రాయగా
నున్ననైన యట్టు లన్ని పనులు
పాటు చేసినంత పరిపాటి యగునయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
ఒక రాయిని పట్టుకుని మరొక రాయితో అదె పనిగా రాస్తూ ఉంటే ఎంత గరుకు తనము అయినా పొయి నున్నగా తయారవుతాయి. అలాగే పట్టుదలతో చేస్తూ ఉంటే ఎలాంటి పనినైనా సాధించవచ్చు. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
రాళ్ళు పూజచేసి రాజ్యముల్ తిరిగియు
కానలేరు ముక్తికాంత నెపుడు
తానయుండుచోట దైవంబు నుండదా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
మూర్ఖులకు దైవము తావు తెలియక మోక్షం కోరకు విగ్రహాలను పూజించుట, అడవులు, దేశదేశాలు పట్టి తిరుగుట చేస్తుంటారు.దైవము తన మనస్సులోనే ఉన్నాడని తెలుసుకోలేరు. తీర్ధయాత్రలు మాని మనస్సులోనున్న దైవాన్ని పూజించుటయే మేలు. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
రూఢిమదిని మించి రొద వినజాలక
కాడు చేరనేమి ఘనము కలుగు?
వీటిలోన రవము విన్నంద వినుచుండు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
మన మనస్సు ఏమి చెబుతుందో వినకుండా ఆవేశంతో అడవులబట్టి పోతే ప్రయొజనం ఉండదు. కావున ముందు మన మనస్సులో ఎముందో అది ఏమి చేప్పాలనుకుంటుందో విని అర్దం చేసుకోవాలి. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
రూపించి పలికి బొంకకు
ప్రాపగు చుట్టంబుకెగ్గు పలుకకు మదిలో
గోపించు రాజు గొల్వకు
పాపపు దేశంబు సొరకు పదిలము సుమతీ | ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
స్థిరముగా చేసెదననిచెప్పి తరవాత మానరాదు.సహాయముగా నుండే బంధువులకి చెడు మనసులోకూడా తలవకూడదు. కోపించే అధికారిని సేవించకూడదు.పాపులున్న దేశానికి వెళ్ళరాదు. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
రూపించి పలికిబొంకకు
ప్రాపగుచుట్టంబు కెగ్గుపలుకకుమదిలో
గోపించురాజు గొల్వకు
పాపపుదేశంబుసొరకు పదిలము సుమతీ | ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం:
ఏదైనా రూఢిగా చెప్పి అనలేదని అబద్ధామాడకు.సహాయముగానుండు. బంధువులకు కీడుచేయకు.[మిగతావారికి చెయ్యచ్చని కాదు]కోపించే అధికారిని సేవించకు.పాపాత్ములుండెడి దేశానికి వెళ్ళకు. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
రూపు నడక చూడదాపంబు పుట్టిన
భ్రాంతిలంకురించు నంతలోనె
బుద్దిమఱలకున్న రద్దికి నెక్కురా!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
స్త్రీ రూపుని, నడకలో హొయలుని చూసి క్షణికావేశంలో బ్రాంతి చెందుతారు. అలాంటి బుద్ది మారక పోతె అందరి దగ్గర నవ్వుల పాలవ్వాల్సి వస్తుంది. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
రోసిం దేంటిది రోఁత దేంటిది మనొ రోగస్థుండై దేహి తాఁ
బూసిందేంటిది పూఁత లేంటివి మదా(అ)పూతంబు లీ దేహముల్
మూసిందేంటిది మూఁతలేంటివి సదామూఢత్వమే కాని తాఁ
జేసిందేంటిది చేంతలేఁటివి వృధా శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! వాస్తవమగు తత్వజ్ఞానుభవము కాని చిత్తపవిత్రత కాని పవిత్రవర్తనము కాని లేక శుష్కమగు పాండిత్యము మాత్రము సంపాదించిన కొందరు ’మేము ప్రాపంచిక సుఖములపై రోత చెందితిమి’ అందురు. వాస్తవముగ తమ మనస్సులందు ఏ ఉత్తమ సంస్కారము లేక రోగగ్రస్తమగు మనస్సులు కలవారు. వీరికి ఏమి రోత కలిగినది. రోతనగా వీరికేమి తెలియును. నేను శివభక్తుడను, ఎంత విభూతిని పూసికొంటిని అందురు. వీరు పూసుకొన్నది లేదు వారి దేహములందు ఏపూతయు లేదు. ఎందుకంటె వారి అంతఃకరణములందు పాదుకొనియున్న మదము మొదలైన దుర్దోషములచే వారి దేహములు అపూతములు అపవిత్రములయి ఉన్నవి. నా వాంఛలు మొదలగు వాటిని మాత్రమే కాదు ధ్యానస్థితిలో కన్నులను మూసికొంటిని అందురు. వీరి కన్నులు మూతలు పడియున్నను వీరి మనస్సులు ప్రాపంచిక సుఖాదులు, వానిపై వాంఛలు, వాటిని పొందుటకు దుష్కర్మలును చూచుచునే ఉన్నవి. సదా మూఢత్వమే కాని వీరి అంతఃకరణములందు తత్వజ్ఞానము, యుక్తాయుక్త వివేకము ఉండవు. కనుక శివా నన్ను అట్టివానినిగా కానీయక నిన్ను సదా సేవించువానిగ అనుగ్రహించుము. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
రోసీ రోయదు కామినీజనుల తారుణ్యోరుసౌఖ్యంబులన్
పాసీ పాయరు పుత్రమిత్రజన సంపద్భ్రాంతి వాంఛాలతల్
కోసీ కోయదు నామనం బకట నీకుం బ్రీతిగా సత్ క్రియల్
చేసీ చేయదు దీని త్రుళ్ళణపవే శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! నా మనస్సు విచిత్ర స్థితితో రీతిలో తన ఇఛ్ఛవచ్చినట్లు ప్రవర్తిల్లుచున్నది. సుందరులైన స్త్రీల యౌవన కామ సుఖానుభవమను దృష్టితో కొన్ని సమయములందు, విరక్తితో కొన్ని సమయములు సంచరించుచున్నది కాని పూర్ణవైరాగ్యము పొందుట లేదు. పుత్ర మిత్ర జనములు, సంపదల యందు ప్రీతిని కొద్దిగా వదలుచున్నది కాని పూర్తిగ వదలుట లేదు. కోరికలనెడి తీగలను కొంత కోసివేయుచున్నది కాని సంపూర్ణముగ కోసివేయుట లేదు. నీకు ప్రీతికరములగు సత్కర్మలనాచరించ సంకల్పించుచున్నది కాని పూర్ణముగ జరుగుట లేదు. కనుక దేవా నా ప్రార్ధన మన్నించి ఈ నా మనస్సునందలి ఈ విచ్చలవిడితనమును పోగొట్టి పైని చెప్పినట్లు ఉన్న నా మనోదోషములను నశింపజేయుమా. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
ఱాలన్ ఱువ్వగఁ జేతులాడవు కుమారా! రమ్ము రమ్మ్ంచునేఁ
జాలన్ జంపంగ నేత్రము న్దివియంగాశక్తుండనేఁ గాను నా
శీలం బేమని చెప్పనున్నదిఁక నీ చిత్తంబు నా భాగ్యమో
శ్రీలక్ష్మీపతిసేవితాంఘ్రియుగళా! శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! విజ్జు అనెడి బోయవాని వలె ఱాలతో నిన్ను బూజించి నిన్ను మెప్పించలేను. సిరియాళరాజు వలె కొడుకుమాంసమును నీకు ఆహారముగ పెట్టి నిన్నాదరించలేను. విష్ణువువలె కన్ను పెఱికి నిన్ను పూజించి నిన్ను సంతోషపరచలేను. చపలచిత్తుడనగుటచే నాకు నీ విషయమున నిస్చలభక్తి లేదు. నిన్ను మెప్పించగల సామగ్రి యేది;యు లేకున్నను నిన్నే శరణు పొందినాను. నా అదృష్టము ననుసరించి నీ చిత్తమునకు దోచినవిధముగా జేయుము. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
లంకపోవునాడు లంకాధిపతి రాజ్య
మంత కీశసేన లాక్రమించె
చేటు కాలమైన జెఱుప నల్పుడె చాలు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
మనకు చేటు కాలం దాపురించినప్పుడు అల్పుడు కూడ భాద పెట్టకలడు. అంత గొప్ప రాజ్యమైన లంకని కోతులు నాశనం చేయలేదా? | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
లక్ష్మి యేలినట్టి లంకాధిపతి పురి
పిల్ల కోతి పౌజు కొల్ల పెట్టెఁ
జేటు కాలమయిన జెఱుప నల్పులె జాలు
విశ్వదాభిరామ! వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావం:
గొప్ప ధనవంతుదైన రావణుని లంకను సామాన్యమైన కోతులు నాసనము చేసెను. చెడ్డకాలము వచ్చినప్పుదు సామాన్యులైనను అపకారము చేయుదురు. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
లావుగల వానికంటెను
భావింపగ నీతిపరుడు బలవంతుండౌ
గ్రావంబంత గజంబును
మావటి వాడెక్కినట్లు మహిలో సుమతీ! | ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం:
సమాజంలో నీతిపరులే నిజమైన బలవంతులు. శారీరకంగా ఎంత లావుంటే ఏం లాభం? నీతి లేని జీవితం వృథా. పెద్ద కొండవంటి ఏనుగునైనా సరే, చిన్నవాడైన మావటివాడు చక్కగా వశపరచుకొంటాడు. ఇదే మాదిరిగా, మనుషుల్లోనూ దేహబలం కన్నా బుద్ధిబలం గొప్పదని తెలుసుకోవాలి. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
లేవో కానలఁ గంధమూలఫలముల్ లేవో గుహల్ తోయముల్
లేవో యేఱులఁ బల్లవాస్తరణముల్ లేవో సదా యాత్మలో
లేవో నీవు విరక్తుల న్మనుప జాలిం బొంది భూపాలురన్
సేవల్ సేయఁగఁ బోదు రేలొకొ జనుల్ శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! | ఇచ్చిన శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
శ్రీ కాళహస్తీశ్వరా! మానవులు ఆహారముగ ఉపయోగించుటకు అడవులలో కందమూలఫలములు లేవా. దప్పిక తీర్చుటకు నదులయందు జలములు లేవా. నివసించుటకు ఆశ్రయముగా పర్వత గుహలు లేవా. పండుకొనుటకు ఆకుల పడకలు లేవా. జీవితమున కలుగదగు సుఖములననుభవించుటకు, యోగక్షేమములు చూచుటకు సదా జనుల ఆత్మలలో అంతర్యామివై యున్నావు. నీ అనుగ్రహమున ఇన్న్ లభించుచుండగ మానవులు ఏ సుఖములు కోరి ఈ రాజులను సేవించుటకై ఏల పోవుచున్నారో నాకు తెలియుట లేదు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన పోతన పద్యాలులోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
లోకంబులు లోకేశులు
లోకస్థులు తెగినతుది నలోకంబగు పెం
జీకటికవ్వల నెవ్వం
డేకాకృతివెలుగు నతనినే సేవింతున్ | ఇచ్చిన పోతన పద్యాలులోని పద్యానికి భావం:
లోకములు,లోకపాలకులు,లోకములలో నివసించువారు,కడకు లోకములన్నియు నశించినపిమ్మట గాఢమైన అంధకారము నిండియున్నవేళ ఒకేఆకారముతో వెలుగుతున్న వానినేసేవింతును.[ఆరాధింతును]గజేంద్రమోక్షం,పోతన | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
లోకములోన దుర్జనుల లోతు నెరుంగక చేరరాదు సు
శ్లోకుడు చేరినం గవయ జూతురు చేయుదు రెక్కసక్కెముల్
కోకిలగన్నచోటగుమిగూడి యసహ్యపు గూతలార్చుచున్
గాకులు తన్నవే తరిమి కాయము తల్లడమంద భాస్కరా | ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి భావం:
మంచివారు చెడ్డవారి విషయము తెలియకచేరితే మాటలతోవేధిస్తారు.కాకుల గుంపులోకి కోకిలవస్తేఅరిచి తరుముతాయి. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
లోకములోనదుర్జనుల లోతునెరుంగక చేరగరాదుసు
శ్లోకుడుచేరినం గవయజూతురు చేయుదురెక్కసక్కెముల్
కోకిలగన్నచోట గుమిగూడియసహ్యపు గూతలార్చుచున్
గాకులుతన్నవే తరిమికాయము తల్లడమందభాస్కరా | ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
మంచివారు ఎదటివారుఎటువంటివారో సరిగ్గాతెలిసికొనకుండా వారినిచేరరాదు. కాకుల్లోకి కోకిలవస్తే తరిమినట్లు జరుగును. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
లోనుజూచినతడు లోకంబు లెఱుగును
బయలజూచినతడు పరమయోగి
తన్ను జూచినతడు తానౌను సర్వము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
ఆత్మను చూచిన వాడు లోకంలో దెన్నైనా చూడగలడు. అలా బయట లోకం కూడ చూసిన వాడె పరమయోగి కూడ అవుతాడు. కాని తనను తాను తెలుసుకున్నవాడు, సర్వమూ తెలుసుకున్నట్లు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
వక్షమందు గురుని వర్ణించి చూడరా
రక్షకత్వమునకు రాచబాట
అక్షమాల జపమె యవని దొంగలరీతి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
ఒంటి మీద రుద్రాక్షల మాల వేసుకుని, ఒళ్ళంతా బూడిద పూసుకుని దొంగ జపము చేస్తే ప్రొయొజనము లేదు. మనసులో గురువుని పెట్టుకుని గమనించడమే అసలైన ధ్యానం. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన కుమార శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
వగవకు గడిచిన దానికి
బొగడకు దుర్మాతులనెపుడు పొసగని పనికై
యెగి దీనత నొందకుమీ
తగ దైవగతిం బొసంగు ధరను కుమారా! | ఇచ్చిన కుమార శతకంలోని పద్యానికి భావము:
ఓ కుమార! అయిపోయిన పనిని గురించి చింతించవద్దు. దుష్టులను మెచ్చుకొనవద్దు. నీకు సాధ్యము కాని దానిని పొందలేకపోతినని చింతించుట పనికిరాదు. భగవంతుడు ఇచ్చిన దానితో తృప్తి చెందుము. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
ప్రాణిలోకంబు సంసార పతితమగుట
వసుధపై గిట్టి పుట్టని వాడుగలడె
వాని జన్మంబు సఫల మెవ్వానివలన
వంశ మధి కోన్నతి వహించి వన్నెకెక్కు. | ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
చావు పుట్టుకలు అనునవి ఎప్పుడును ఉండు ఈ సంసార చక్రమున చచ్చి పుట్టని వాడే ఉండడు. పుట్టిన వారిలో నశింపనివాడు ఉండడు. ఎవని పుట్టుకల వలన వంశము గొప్పకీర్తి చేత ప్రసిద్ది చెందునో వాడే జన్మించినవాడు. వాని పుట్టుకే గణనీయమైనది అగును. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము ఇవ్వండి:
వద్దనంగబోదు వలెననగారాదు
తాను చేసినట్టి దానఫలము
ఉల్లమందు వగవకుండుటే యోగంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధము:
మీరు చేసిన దానముయొక్క ఫలితము వద్దంటే విడిపోదు అలానే దానము చేయకుండా రమ్మంటే రాదు.కాబట్టి ఫలితాలగురించి ఆలోచించకుండా తమ తమ తాహతుకి తగ్గట్టు దానము చేయుటయే మేలు. | 6 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
వనకరిచిక్కుమైనసకు వాచవికింజెడిపోయె మీనుతా
వినికికిజిక్కెజిల్వగను వేదరుజెందెనలేళ్ళు తావిలో
మనికినశించెదేటితర మాయిరుమూటిని గెల్వనైదుసా
ధనములనీవెకావనగు దాశరథీ! కరుణాపయోనిధీ! | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
శరీరచాపల్యముచేఏనుగు,రుచికిచేప,పాటకిపాము,చూపుకిజంక,వాసనకితుమ్మెదలోబడినట్లకాక రామా!నన్నింద్రియాలనుండి కాపాడు.గోపన్న. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
వనజాక్ష భక్తవత్సల
ఘనులగు త్రైమూర్తులందు గరుణానిధివై
కననీ సద్గుణజాలము
సనకాదిమునీంద్రు లెన్నజాలరు కృష్ణా! | ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
కృష్ణా!భక్తులనురక్షించువాడా!గొప్పవారైన త్రిమూర్తులలో కరుణామూర్తివైననీ సద్గుణాలను సనకాది మునీంద్రులుసహితము నిన్నుస్థుతించలేరు.ఇకనిన్ను స్తుతించుటకు నేనెంతటివాడను? | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
వనే రణే శత్రుజలాగ్ని మధ్యే
గుహార్ణ వే పర్వత మస్తకే వా
సుప్తం ప్రమత్తం విషమస్థితం వా
రక్షంతి పుణ్యాని పురాకృతాని
కర్మాచరణం వల్లకలిగే ఫలితం ఎంత బలీయమైనదో
ఆపదల్లో సైతము పూర్వపుణ్యమే రక్షిస్తుంది. ఈ పుణ్యం
గత జన్మ సంప్రాప్తం. ఇలాంటి వాళ్లు ఎక్కడున్నా
వారికి లోటేమీ ఉండదు. | ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
గతజన్మలో పుణ్యకార్యాలు చేయడం
వల్ల సంపాదించిన పుణ్యరాశి ప్రభావం ఎంతటి దంటే
అది మనుష్యుని ఎన్నో సందర్భాలలో రక్షిస్తుంది.
అతడు అడవిలో ఉన్నా, యుద్ధంలో ఉన్నా,
శత్రువుల మధ్య ఉ్నా, మహాసముద్రాలలో ఉన్నా
కొండచివరల ఉన్నా, నిద్రలో ఉన్నా, మత్తులో ఉన్నా
అపాయంలో ఉన్నా పుణ్యమే రక్షిస్తుంది అని భావం. | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
వరదైన చేను దున్నకు
కరవైనను బంధుజనులకడ కేగకుమీ
పరులకు మర్మము సెప్పకు
పిరికికి దళవాయితనము బెట్టకు సుమతీ | ఇచ్చిన సుమతీ శతకంలోని పద్యానికి భావం:
వరదలొచ్చే పొలంలో వ్యవసాయం చెయ్యకు. అది సాగవదు.కరువుతో కష్టపడుతున్నా సరే చుట్టాలిళ్ళకు వెళ్ళకు.లోకువవుతావు.ఇతరులకు ఇంటిగుట్లు చెప్పకు.చేటు.పిరికివాడికి సేనాధిపత్యము నీయకు. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
వరలు రత్నసమితివలె గూర్చు ధాన్యంబు
చక్కదంచి వండి మిక్కుటముగ
సుష్టు బోజనముల జూఱగా నిడువాడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
రత్నాలవంటి ధాన్యాలను పండించి, చక్కగా దంచి, రుచికరంగా వండి, తృప్తిగా ఇతరులకు బోజనం పెట్టెవాని గురించి చెప్పాల్సిన అవసరం ఏముంది, అతనే దైవసమానుడు. | 5 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
వలదుపరాకు భక్తజనవత్సల నీచరితంబువమ్ముగా
వలదుపరాకు నీబిరుదు వజ్రమువంటిదిగాన కూరకే
వలదుపరాకు నాదురితవార్ధికి దెప్పవుగా మనంబులో
దలతుమెకా నిరంతరము దాశరధీ కరుణాపయోనిధీ | ఇచ్చిన దాశరథి శతకంలోని పద్యానికి భావం:
రామా! భక్తులను కాపాడే నీకు పరాకు వద్దు. నీ మంచి చరిత్రకి, నీ బిరుదుకి కీడు తెచ్చుకోవద్దు. నా పాపసముద్రము మీద నీవు తెప్పవు. | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం ఇవ్వండి:
వలపుల తేజీనెక్కియు
నిలపై ధర్మంబు నిలుప హీనుల దునుమన్
కలియుగము తుదిని వేడుక
కలికివిగానున్న లోకకర్తవు కృష్ణా! | ఇచ్చిన కృష్ణ శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యం:
భూలోకంలో వింతను, ఆకర్షణను కలిగించే గుర్రాన్ని ఎక్కావు. దుష్టులను సంహరించావు. ధర్మాన్ని నిలబెట్టటానికి కలియుగం ముగిసే సమయంలో కలిపురుషుడిగా అవతరించి, లోకాలు సృష్టించినవాడవు నువ్వు. | 1 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము ఇవ్వండి:
వలలుపన్ని దుష్ట వన్యమృగంబుల
బట్టవచ్చుగాని పాడుకర్మ
గురుని బోధలేక కుదుట నొందదు సుమీ!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి భావము:
అడవిలోని క్రూర మృగాలెన్నైనా వలవేసి బంధించి పట్టుకోనుట సాధ్యమేకాని గురువు సహాయం లేకుండా మనస్సును అదుపులో పెట్టుకోవడం అసాధ్యం. | 3 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము ఇవ్వండి:
వలవదు క్రూరసంగతి యవశ్య మొకప్పుడు సేయబడ్డచో
గొలవదియెకాని యెక్కువలుగూడవు తమ్ములపాకులోపలం
గలసినసున్న మించుకయకాక మరించుక యెక్కువైనచో
నలుగడ జుఱ్ఱుచుఱ్ఱుమని నాలుకపొక్కకయున్నెభాస్కరా | ఇచ్చిన భాస్కర శతకంలోని పద్యానికి తాత్పర్యము:
తమలపాకుల్లో సున్నంఎక్కువైతే నోరుమండిపొక్కుతుంది.తప్పనిసరై దుష్టులతో కలిసినా అధికమైతేప్రమాదం.భాస్కరశతకం | 4 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావం ఇవ్వండి:
వహ్నిస్తస్య జలాయతే, జలనిధిః కుల్యాయతే, తత్క్షణా
న్మేరుఁ స్వల్పశిలాయతే, మృగపతిఁ సద్యఁ కురఙ్గాయతే
వ్యాలో మాల్యగుణాయతే, విషరసః పీయూషవర్షాయతే
యస్యాఙ్గే ऽ భిలలోకవల్లభతమం శీలం సమున్మీలతి | ఇచ్చిన భర్తృహరి సుభాషితాలులోని పద్యానికి భావం:
ఇతరులకు బాధ కలిగించేవి కూడ
సచ్ఛీలురైనవారు ఆనందగా భరిస్తారు.
వారికి అగ్ని చల్ల నీటిలా,
మహామేరు పర్వతం చిన్నరాయిలా,
క్రూరమృగమైన సింహం సాధుజంతువు జింకలా,
మహాసర్పం పూలహారంలా, విషము అమృతసమానంగా
అనిపిస్తుంది అని భావం | 2 | ['tel'] |
క్రింద ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం ఇవ్వండి:
వాక్కు చేత దప్పు వావులు వరుసలు
వాక్కు చేత దప్పు వనితగుణము
వాక్కుచేత గల్గు వరకర్మములు భువి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! | ఇచ్చిన వేమన శతకంలోని పద్యానికి అర్ధం:
మనిషి మాట అనేది చాలా విలువైనది మరియు చాల శక్తి కలిగియున్నది. కాబట్టి దాన్ని జాగ్రత్తగా ఉపయొగించాలి. ఎంత గొప్ప బంధుత్వమయినప్పటికి ఒక్క మాట వలన చెడిపోతుంది. దీనివలనే స్త్రీలకి చెడ్డపేరు వస్తుంది. మంచి జరగాలన్నా చెడు జరగాలన్నా మనం మాట్లాడే మాటలోనె ఉన్నది. | 5 | ['tel'] |